Những ngày cuối năm là thời khắc để chúng ta cùng nhau chào đón một năm mới đầy hy vọng và niềm vui. Và để kết thúc một năm đầy trắc trở và bắt đầu một năm mới thịnh vượng, chúng ta đã có một nghi thức truyền thống gọi là “Cúng Tất niên” hay còn được gọi là “lễ Tất niên” – một buổi tiệc cuối năm để cả gia đình quây quần bên nhau và cùng nhau nấu một bữa cơm đặc biệt để sum vầy và tận hưởng những giai điệu của năm qua.
Năm 2023 sẽ là năm Quý Mão với hình tượng linh vật là chú Mèo vàng, đại diện cho sự thịnh vượng và may mắn. Và tất niên là một phần của nghi thức cúng Tết, diễn ra vào những ngày cuối năm Âm lịch, khi mà ngày 30 tháng Chạp (nếu năm đủ) hoặc 29 tháng Chạp (nếu năm thiếu) được gọi là ngày Tất niên. Thường thì cúng Tất niên diễn ra vào buổi chiều và buổi tối của ngày này.
Cách Cúng Tất Niên Cuối Năm
Để cúng tất niên cuối năm trở nên trọn vẹn và đúng với phong tục tập quán của dân tộc, chúng ta cần tìm hiểu về cách cúng đúng chuẩn nhất. Theo các chuyên gia văn hóa, lễ cúng Tất niên thường diễn ra trước giao thừa.
Trước khi lễ cúng diễn ra, chúng ta cần lau chùi nhà cửa sạch sẽ, bài trí lại bàn thờ ngày Tết, chuẩn bị mâm ngũ quả, hương thơm và hoa tươi, đèn nến rực rỡ. Cách cúng Tất niên cũng có thể khác nhau tùy thuộc vào phong tục của từng vùng miền.
Mâm Cúng Tất Niên Cuối Năm Bao Gồm Những Gì?
Mâm cúng Tất niên cuối năm thường bao gồm những món sau:
- Trái cây
- Hoa
- Nhang rồng phụng
- Đèn cầy
- Gạo và muối
- Trà, rượu, nước lọc
- Giấy tiền vàng mã
- Bánh kẹo
- Trầu cau
- Chè, xôi, cháo trắng
- Tam sên
- Gà ta
- Heo sữa quay
- Bánh bao
- Bánh chưng/bánh tét
- Chả lụa
- Bình hoa, Lư Nhang
Mâm cơm cúng Tất niên cuối năm có thể là mâm mặn hoặc mâm chay với đầy đủ các món ăn ngon ngày Tết. Những món ăn này được chế biến thơm ngon và đặc biệt, và nên được bày biện đẹp mắt và trang nghiêm.
Những Lưu Ý Khi Chuẩn Bị Mâm Cỗ Cúng Tất Niên
Lễ cúng tất niên là một nghi thức truyền thống để chào đón năm mới và tạo sự đoàn kết trong gia đình và họ hàng. Để lễ cúng trở nên tuyệt vời, chúng ta cần chuẩn bị mâm cỗ cúng đầy đủ và ý nghĩa, mang hương vị Tết cổ truyền.
Những lưu ý khi chuẩn bị mâm cỗ cúng Tất niên là chúng ta cần có 2 thứ là hương và đèn. Hương tượng trưng cho sự kết nối âm dương, còn đèn tượng trưng cho mặt trăng và mặt trời, nên chúng ta cần có 2 cây đèn.
Mâm ngũ quả dành cúng gia tiên cần chọn những quả theo tục lệ vùng miền, quả to, đủ chín có thể ăn được, và hình thức đẹp mắt. Mâm ngũ quả nên được đặt ở hai bên, không đặt chính giữa bát hương để không làm chắn mất trục khí chính.
Ngoài ra, tùy thuộc vào từng vùng miền, chúng ta có thể bài trí mâm cỗ theo cách riêng của mình. Thông thường, trên bàn thờ chính chỉ để hoa quả tươi và ít tiền vàng mã tượng trưng. Các mâm cỗ khác nên được đặt bên dưới, không nên đặt lên bàn thờ.
Lưu ý rằng hoa tươi là điều quan trọng khi bài trí, không sử dụng hoa nhựa hay hoa giả. Điều này sẽ thể hiện sự thành kính của chúng ta đối với tổ tiên và thần linh.
Nên Cúng Tất Niên Vào Ngày, Giờ Nào Thì Tốt?
Theo truyền thống và phong tục tập quán của người Việt Nam, lễ cúng Tất niên thường diễn ra vào chiều và tối ngày 30 Tết, trước lễ cúng giao thừa (nếu là năm đủ) hoặc vào ngày 29 tháng Chạp (nếu là năm thiếu).
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều gia đình có xu hướng tổ chức lễ cúng Tất niên sớm hơn, luân phiên trong vài ngày trước Tết để phù hợp với tình hình cụ thể của mỗi gia đình. Vì thế, lễ cúng Tất niên và cúng 30 Tết đã trở thành hai lễ riêng biệt.
Theo các chuyên gia về phong thủy, lễ cúng Tất niên năm nay nên được tổ chức vào hai ngày 29 và 30 tháng Chạp năm Nhâm Dần 2022, tức là ngày 20/01/2023 và 21/01/2023 theo lịch Dương.
Khám phá thêm về lịch sử và văn hóa tại Khám Phá Lịch Sử.
