Năm 1965, Indonesia chìm trong biến động chính trị sâu sắc, dẫn đến một trong những thảm kịch nhân đạo đen tối nhất thế kỷ 20. Cuộc chính biến bất thành ngày 30/9/1965 đã châm ngòi cho một chuỗi bạo lực kinh hoàng, cướp đi sinh mạng của hàng trăm ngàn người. Sự kiện này không chỉ là một vết nhơ trong lịch sử Indonesia, mà còn là một bài học đau xót về sự mong manh của hòa bình và nguy cơ của sự chia rẽ chính trị.
Bối cảnh chính trị Indonesia những năm 1960s được định hình bởi chính sách NASAKOM (Quốc Gia – Tôn Giáo – Cộng Sản) của Tổng thống Sukarno. Chính sách này, trên lý thuyết, nhằm tạo sự cân bằng quyền lực giữa ba lực lượng chính trị chủ chốt: quân đội (đại diện cho chủ nghĩa quốc gia), các tổ chức Hồi giáo và Đảng Cộng sản Indonesia (PKI). Tuy nhiên, thực tế NASAKOM lại tạo ra một thế cân bằng bất ổn, tiềm ẩn nguy cơ xung đột.
Quân đội, với vai trò then chốt trong cuộc đấu tranh giành độc lập, nắm giữ sức mạnh quân sự đáng kể và có ảnh hưởng chính trị sâu rộng. Đạo Hồi, với hơn 90% dân số theo đạo, là một lực lượng xã hội hùng mạnh. PKI, một trong những đảng cộng sản lớn nhất thế giới lúc bấy giờ, cũng có ảnh hưởng đáng kể, đặc biệt là trong tầng lớp lao động và nông dân. Mối quan hệ giữa ba lực lượng này luôn căng thẳng, đặc biệt là giữa quân đội và PKI. Sự dung túng của Sukarno đối với PKI càng làm gia tăng mối lo ngại của quân đội và các nhóm Hồi giáo.
Hình ảnh minh họa về tình hình bất ổn tại Indonesia trong giai đoạn này.
Cuộc Chính Biến 30/9 và Làn Sóng Bạo Lực
Cuộc chính biến ngày 30/9/1965, do một nhóm sĩ quan tự xưng là “Phong trào 30 tháng 9”, đã ám sát 6 tướng lĩnh quân đội. Sự kiện này đã làm thay đổi cục diện chính trị Indonesia. Tướng Suharto, người nắm quyền chỉ huy quân đội, đã nhanh chóng tận dụng sự kiện này để phát động một chiến dịch chống cộng sản quy mô lớn. Ông cáo buộc PKI đứng sau cuộc chính biến và kích động một làn sóng bạo lực chống cộng sản trên khắp đất nước.
Vai Trò của Suharto và Sukarno
Suharto đóng vai trò then chốt trong việc khơi mào và dung túng cho làn sóng bạo lực này. Ông đã sử dụng các phương tiện truyền thông để tuyên truyền chống cộng, tạo ra một bầu không khí sợ hãi và thù hận trong xã hội. Tuy nhiên, vai trò của Sukarno trong thảm kịch này cũng cần được xem xét kỹ lưỡng. Mặc dù không trực tiếp tham gia vào các vụ thảm sát, Sukarno đã không có hành động quyết liệt để ngăn chặn bạo lực. Sự im lặng của ông được nhiều người coi là sự đồng lõa với Suharto.
Hậu Quả và Bài Học Lịch Sử
Thảm sát 1965-1966 đã để lại những hậu quả nặng nề cho Indonesia. Hàng trăm ngàn người bị giết hại, hàng triệu người bị bắt giam, tra tấn và đàn áp. Sự kiện này cũng đánh dấu sự kết thúc của chế độ Sukarno và mở ra thời kỳ cầm quyền kéo dài hơn 30 năm của Suharto.
Thảm kịch này là một lời nhắc nhở về nguy cơ của sự chia rẽ chính trị và tầm quan trọng của việc bảo vệ nhân quyền. Sự dung túng cho bạo lực và thù hận có thể dẫn đến những hậu quả thảm khốc, để lại những vết thương khó lành trong lòng xã hội. Bài học từ Indonesia năm 1965 vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.
Kết Luận
Cuộc thảm sát 1965-1966 tại Indonesia là một chương đen tối trong lịch sử nhân loại. Sự kiện này là kết quả của nhiều yếu tố phức tạp, bao gồm sự bất ổn chính trị, mâu thuẫn giữa các lực lượng chính trị và sự kích động của các lãnh đạo quân sự. Thảm kịch này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của hòa giải dân tộc, tôn trọng nhân quyền và xây dựng một xã hội dựa trên công lý và hòa bình.
Tài Liệu Tham Khảo
- Hà Hiền, “Nhân kỷ niệm 50 năm ngày xảy ra sự kiện 30/9, mở đầu cuộc đại thảm sát tại Indonesia: Ai phải nói lời xin lỗi?”, hahien.wordpress.com.
