Cuộc chiến tại Ukraine đang ngày càng trở nên sa lầy, kéo theo sự cô lập của Nga trên trường quốc tế. Nền kinh tế Nga chao đảo, phụ thuộc nặng nề vào Trung Quốc bất chấp những quan ngại ngầm của Bắc Kinh về cuộc xâm lược. Thất bại liên tiếp trên chiến trường khiến ngay cả những người ủng hộ Putin cũng phải lung lay niềm tin. Trong bối cảnh bất ổn đó, câu hỏi về tương lai chính trị của Putin, về một kịch bản thay đổi quyền lực tại Điện Kremlin, trở nên nóng hơn bao giờ hết. Liệu lịch sử Nga, đặc biệt là những cuộc đấu đá quyền lực thời Liên Xô, có thể mang đến câu trả lời?
Những Âm Mưu Trong Lịch Sử
Lịch sử Liên Xô chứa đựng những bài học quý giá về sự mong manh của quyền lực. Dưới thời Stalin, nỗi sợ hãi bao trùm giới tinh hoa, khiến mọi âm mưu đảo chính đều trở nên quá nguy hiểm. Sau cái chết của Stalin, Lavrenty Beria, kẻ nắm giữ lực lượng an ninh, đã bị lật đổ bởi Khrushchev và Malenkov trong một cuộc đảo chính nhanh chóng và bí mật. Khrushchev sau đó cũng trải qua những thăng trầm quyền lực, suýt bị lật đổ năm 1957 trước khi chính thức bị Brezhnev phế truất vào năm 1964.
Những cuộc tranh giành quyền lực này thường không xuất phát từ sự khác biệt về chính sách, mà chủ yếu xoay quanh tham vọng cá nhân. Đáng chú ý, quân đội và lực lượng an ninh, dù đóng vai trò quan trọng trong việc đưa các nhà lãnh đạo lên nắm quyền, lại hiếm khi tự mình tiến hành đảo chính thành công. Sự can thiệp của nước ngoài cũng không phải là yếu tố quyết định trong các biến động chính trị nội bộ của Liên Xô.
Tương Lai Bất Định Của Putin
Putin chắc chắn mong muốn một kịch bản kết thúc êm đẹp cho sự nghiệp chính trị của mình. Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại khiến viễn cảnh đó dường như xa vời. Bài học từ Nursultan Nazarbayev, cựu Tổng thống Kazakhstan, cho thấy ngay cả những quá trình chuyển giao quyền lực được dàn xếp trước cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Những Kẻ Thừa Kế Tiềm Năng
Trong giới tinh hoa Nga hiện nay, nhiều cái tên được nhắc đến như những người kế nhiệm tiềm năng của Putin. Từ những nhân vật quyền lực như Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu, người đứng đầu Hội đồng An ninh Nikolai Patrushev, đến những gương mặt nổi bật khác như cựu Tổng thống Dmitry Medvedev, Chủ tịch Duma Quốc gia Vyacheslav Volodin, Thủ tướng Mikhail Mishustin, cựu Thủ tướng Sergei Kirienko, Viktor Zolotov, Alexander Kurenkov, Ramzan Kadyrov và Yevgeny Prigozhin.
Tất cả những nhân vật này đều ít nhiều liên quan đến các chính sách hiện tại của Putin, bao gồm cả cuộc chiến tại Ukraine. Tuy nhiên, lịch sử đã chứng minh rằng người kế nhiệm không nhất thiết phải đi theo con đường của người tiền nhiệm. Một nước Nga thời hậu Putin có thể vẫn duy trì chế độ chuyên chế, nhưng không nhất thiết phải tiếp tục theo đuổi chủ nghĩa bành trướng.
Bài Học Lịch Sử Và Cơ Hội Cho Hòa Bình
Việc dự đoán tương lai chính trị của Nga là một bài toán khó. Tuy nhiên, lịch sử cung cấp những gợi ý quý báu. Nếu Putin bị lật đổ, người kế nhiệm có thể sẽ tìm cách đổ lỗi cho ông ta về những thất bại ở Ukraine và tìm kiếm một hướng đi mới. Đây chính là cơ hội cho cộng đồng quốc tế thúc đẩy các cuộc đàm phán, hướng tới một giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng hiện nay.
Kết Luận
Bóng ma đảo chính luôn hiện hữu trong lịch sử Nga. Tương lai chính trị của Putin và nước Nga vẫn còn là một ẩn số. Tuy nhiên, bằng cách nhìn lại quá khứ, chúng ta có thể rút ra những bài học quý giá, từ đó chuẩn bị cho những biến động có thể xảy ra và tìm kiếm cơ hội cho hòa bình và ổn định trong khu vực.
Tài liệu tham khảo
- Radchenko, Sergey. “Coups in the Kremlin.” Foreign Affairs, 22 Sept. 2022.
