“Cuộc viễn chinh của Go Seon-ji còn vượt lên trên cả thành tích của tướng Hannibal và vua Napoleon”. Lời nhận xét đầy bất ngờ của nhà thám hiểm người Anh, Aurel Stein, sau khi khai quật thư tịch cổ tại Đôn Hoàng (Trung Quốc), đã đặt Go Seon-ji – vị tướng nhà Đường gốc Goguryeo – ngang hàng, thậm chí vượt lên trên những tên tuổi quân sự lừng lẫy như Hannibal của đế chế Carthage hay Napoleon Bonaparte của nước Pháp. Phải chăng, chính cuộc chinh phục đầy chông gai qua cao nguyên Pamir hiểm trở (cao 4.600m so với mực nước biển), nơi được mệnh danh là “nóc nhà thế giới”, đã tạo nên danh tiếng lẫy lừng cho vị tướng này?
Bản đồ triều Đường khoảng năm 700 sau Công Nguyên
Go Seon-ji, với tài năng quân sự xuất chúng, đã chinh phục vùng Trung Á rộng lớn, nơi giao thoa của con đường tơ lụa huyết mạch vào thế kỷ thứ 8. Được người Trung Hoa tôn vinh là “Thần bảo hộ của Tây Vực”, còn sử sách Ả Rập lại miêu tả ông như “một vị vua của núi rừng Trung Quốc”, cuộc đời và sự nghiệp của Go Seon-ji là câu chuyện đầy hấp dẫn về lòng dũng cảm, tài thao lược và những xung đột văn hóa trên con đường tơ lụa huyền thoại.
Chinh Phục Từ Gốc Rễ Di Cư
Mang trong mình dòng máu Goguryeo – vương quốc hùng mạnh từng bị nhà Đường thôn tính vào năm 668 – Go Seon-ji là hậu duệ của những cư dân bị ép di cư đến Trung Nguyên. Sự thiếu vắng tư liệu lịch sử về Goguryeo sau khi bị sáp nhập khiến năm sinh và gia cảnh của Go Seon-ji vẫn còn là ẩn số.
Tượng một chiến binh nhà Đường
Tuy nhiên, theo ghi chép trong “Cựu Đường thư”, cha của Go Seon-ji là Go Sa-gye, sau khi đến Trung Nguyên đã gia nhập quân đội nhà Đường, sau đó thăng đến chức Tướng quân trấn giữ Tây Vực. Dưới sự giáo dưỡng của người cha tài giỏi, Go Seon-ji sớm được tôi luyện trong môi trường quân sự khắc nghiệt tại An Tây Đô hộ phủ, cửa ngõ phía Tây của con đường tơ lụa.
Nơi đây, chứng kiến những xung đột triền miên giữa triều đình nhà Đường và các thế lực phương Tây, Go Seon-ji đã rèn luyện bản lĩnh và tài năng quân sự từ thuở thiếu thời. 10 tuổi đã theo cha tham gia quân ngũ, lập nhiều chiến công, đến năm 20 tuổi, ông được phong chức “Du kích tướng quân”, một vị trí quan trọng trong hệ thống quân đội nhà Đường.
Khẳng Định Tài Năng Trên Con Đường Tơ Lụa
Năm 741, cuộc nổi dậy của bộ lạc Đạt Hề ở phía Tây dãy Thiên Sơn đã trở thành bước ngoặt đầu tiên trong sự nghiệp quân sự của Go Seon-ji. Chỉ với 2.000 kỵ binh, ông đã dẹp tan quân phiến loạn, thể hiện tài thao lược xuất chúng và được phong làm “Đô tri binh mã sứ”, trách nhiệm trấn giữ một trong những khu vực trọng yếu nhất của Tây Vực.
Thế kỷ thứ 8, thời kỳ chứng kiến cuộc đụng độ nảy lửa giữa nhà Đường hùng mạnh ở phương Đông và thế lực Hồi giáo đang trỗi dậy ở phương Tây, cũng là lúc Go Seon-ji tỏa sáng rực rỡ nhất. Năm 747, khi Thổ Phồn (Tây Tạng ngày nay) liên minh với người Hồi giáo đe dọa an ninh biên giới phía Tây của nhà Đường, Go Seon-ji được phong làm “Hành doanh Tiết độ sứ”, thống lĩnh hơn 10.000 quân, tiến đánh Tây Vực.
Cuộc viễn chinh đầy chông gai qua sa mạc Taklamakan (Tắc La Mã Càn) – nơi được mệnh danh là “sa mạc chết” – và vượt cao nguyên Pamir hiểm trở, là minh chứng rõ nét cho tài năng quân sự kiệt xuất của Go Seon-ji. Bằng tài thao lược và khả năng lãnh đạo phi thường, ông đã động viên binh sĩ vượt qua muôn vàn khó khăn, chỉ trong vòng 4 tháng đã tiến đến phía Đông dãy Hindu Kush (thuộc Afghanistan và Pakistan ngày nay), đánh tan quân Thổ Phồn, chiếm giữ Tiểu Bột Luật (phía Bắc Pakistan ngày nay).
Chiến thắng vang dội này đã giúp Go Seon-ji quy phục hơn 70 nước ở Tây Vực, mở rộng tầm ảnh hưởng của nhà Đường đến tận Tây Á và được người đời ca tụng là “vị vua của con đường tơ lụa”.
Kết Cục Bi Thương Của Người Anh Hùng Dị Tộc
Tuy nhiên, hào quang chiến thắng của Go Seon-ji không kéo dài mãi mãi. Năm 751, trận Talas, cuộc đối đầu lịch sử giữa nhà Đường và đế chế Ả Rập hùng mạnh, đã khép lại chuỗi chiến thắng vang dội của Go Seon-ji. Với lực lượng ít hơn quân địch gần 10 lần, Go Seon-ji đã phải chịu thất bại cay đắng.
Hình minh họa trận Talas
Mặc dù sau đó ông tiếp tục lập công trong việc dẹp loạn An Lộc Sơn, bảo vệ thành Trường An (kinh đô nhà Đường), nhưng bi kịch đã xảy ra. Do bị các quan lại nhà Đường ghen ghét, Go Seon-ji bị vu oan và bị xử tử oan uổng ngay trên chiến trường vào năm 755.
Tuy cuộc đời và sự nghiệp kết thúc trong bi kịch, nhưng không thể phủ nhận những đóng góp to lớn của Go Seon-ji trong lịch sử giao lưu văn hóa Đông – Tây. Trận Talas, dù là thất bại của Go Seon-ji, lại mở ra thời kỳ giao lưu văn hóa mới giữa nhà Đường và thế giới Hồi giáo, gián tiếp giúp các phát minh kỹ thuật của Trung Quốc như thuật làm giấy, la bàn… truyền bá sang châu Âu.
Go Seon-ji, vị tướng tài ba gốc Goguryeo, đã để lại dấu ấn đậm nét trong lịch sử Trung Hoa và con đường tơ lụa. Ông là hiện thân cho tinh thần dũng cảm, kiên cường của người Goguryeo, đồng thời là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của các nền văn hóa giao thoa trên con đường tơ lụa huyền thoại.
