Tối ngày 24/10/1415, Vua Henry V của Anh, tuổi 28, đối mặt thử thách cam go nhất cuộc đời. Quân đội của ông, nhỏ bé và kiệt quệ, bị mắc kẹt giữa lòng địch, đối mặt với quân Pháp hùng mạnh, đông gấp ba lần. Tránh giao tranh là bất khả thi, Henry V biết rằng trận chiến ngày hôm sau là không thể tránh khỏi. Trận Agincourt, diễn ra trên cánh đồng gần ngôi làng cùng tên, đã trở thành một chiến thắng vang dội, ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử quân sự Anh Quốc.
agincourt
Bối cảnh lịch sử: Mối thâm thù truyền kiếp Anh – Pháp
Nguyên nhân sâu xa của trận Agincourt bắt nguồn từ cuộc tranh giành lãnh thổ Normandy, vốn thuộc về Anh hơn 200 năm trước khi bị vua Pháp chiếm đoạt từ Vua John. Mối quan hệ căng thẳng giữa Anh và Pháp đã âm ỉ từ năm 1066, khi William xứ Normandy chinh phục nước Anh. Dù trở thành vua Anh, William vẫn là chư hầu của vua Pháp, tạo nên mâu thuẫn khó hóa giải.
Giữa thế kỷ 12, triều đại Anjou lên ngôi, sở hữu nhiều vùng đất rộng lớn ở Tây và Tây Nam nước Pháp. Vua Henry II thậm chí còn hùng mạnh hơn cả chúa tể của mình – vua Pháp. Tuy nhiên, con trai ông, Vua John, lại yếu thế trước sự tấn công của vua Pháp Philip II, dẫn đến việc Normandy rơi vào tay Pháp năm 1204.
Những biến động chính trị trong nước Anh, cùng với sự trỗi dậy của Scotland dưới thời Robert the Bruce, càng làm suy yếu vị thế của Anh trong cuộc chiến với Pháp. Dù có những xung đột nhỏ lẻ, như chiến tranh Saint Sardos (1324-1325), vấn đề lãnh thổ vẫn chưa được giải quyết.
Năm 1337, Vua Edward III tuyên bố đòi ngôi vua Pháp, khơi mào cho cuộc chiến Trăm năm. Trong suốt 80 năm, lãnh thổ hai nước liên tục thay đổi. Chiến thuật chevauchée, tức càn quét và cướp bóc lãnh thổ đối phương, của Anh ban đầu mang lại hiệu quả, nhưng sau đó thất bại trước chính sách tiêu thổ của Pháp.
Đến năm 1415, người Anh dường như đang ở thế yếu. Tuy nhiên, ba yếu tố đã tạo nên bước ngoặt: sự vượt trội của trường cung Anh, sự quyết đoán của Henry V, và sự chia rẽ nội bộ trong nước Pháp do tranh chấp giữa phe Burgundy và Armagnac.
Hai vị vua và quân đội của họ
Henry V: Chiến binh dày dạn kinh nghiệm
Henry V đã tham gia chiến trận từ nhỏ. Ông từng chiến đấu ở Scotland năm 1400 và Wales năm 1402, học được những bài học quý giá về chiến tranh du kích và sức mạnh của cung thủ. Trận Shrewsbury năm 1403, dù Henry bị thương, đã rèn luyện cho ông lòng can đảm và sự am hiểu về chiến thuật.
Khi lên ngôi năm 1413, Henry V đã là một chiến binh dày dạn, am hiểu chiến tranh vây hãm, giỏi chỉ huy, và tỉ mỉ trong chuẩn bị. Ông biết cách tập hợp những thuộc hạ tài giỏi và trung thành, giành được sự tôn trọng từ mọi người.
Charles VI: Bóng ma của sự điên loạn
Trái ngược với Henry V, vua Pháp Charles VI lại mắc bệnh tâm thần hơn 20 năm. Dù can đảm, ông không đủ tỉnh táo để chỉ huy. Con trai ông, Louis Dauphin, còn quá trẻ và thiếu kinh nghiệm.
Sự chia rẽ giữa phe Burgundy và Armagnac càng làm suy yếu quân Pháp. Dù có những chỉ huy tài giỏi như Charles d’Albret và John le Maingre (Boucicault), họ không thể thống nhất quyền lực trước các quý tộc trẻ tuổi và kiêu ngạo.
Quân đội hai bên
Quân đội thời đó chủ yếu gồm kỵ binh và bộ binh. Kỵ binh là lực lượng nòng cốt, được trang bị áo giáp nặng và vũ khí sắc bén. Bộ binh gồm giáo binh, cung thủ, lính bắn nỏ và pháo thủ.
knight
Trường cung Anh là vũ khí tối thượng, có tầm bắn xa và sức công phá mạnh. Các cung thủ Anh được huấn luyện từ nhỏ, có kỹ năng bắn nhanh và chính xác. Ngược lại, quân Pháp chủ yếu dựa vào nỏ, có sức mạnh tương đương nhưng tốc độ bắn chậm hơn.
Hành trình đến Agincourt: Cuộc chơi canh bạc của Henry V
Tháng 8/1415, Henry V đổ bộ lên Pháp, chiếm Harfleur sau 5 tuần vây hãm. Tuy nhiên, quân Anh chịu tổn thất nặng nề do bệnh tật. Dù vậy, Henry V quyết định hành quân đến Calais, một canh bạc đầy rủi ro.
Quân Pháp, dưới sự chỉ huy thiếu thống nhất, đã bỏ lỡ nhiều cơ hội để chặn đứng Henry V. Họ tập trung vào việc phong tỏa các điểm vượt sông Somme, khiến quân Anh phải hành quân dài ngày, cạn kiệt lương thực và suy yếu do bệnh tật.
frank argicourt
Tuy nhiên, Henry V đã thể hiện tài năng chỉ huy xuất chúng. Ông khích lệ tinh thần binh lính, tìm ra điểm yếu trong phòng tuyến của Pháp, và vượt sông Somme thành công. Ngày 24/10, hai bên đối mặt nhau tại Agincourt.
Trận Agincourt: Mưa tên định đoạt số phận
Sáng 25/10/1415, hai bên dàn trận. Quân Pháp đông đảo hơn nhiều, nhưng đội hình dày đặc và địa hình lầy lội đã trở thành bất lợi lớn.
Henry V cho triển khai cung thủ ở hai bên sườn, bảo vệ bởi hàng rào cọc nhọn. Khi quân Pháp tấn công, họ rơi vào tầm bắn của trường cung Anh. Mưa tên như vũ bão trút xuống, gây thương vong nặng nề cho quân Pháp, khiến ngựa chiến hoảng loạn và phá vỡ đội hình.
archer
Kỵ binh Pháp, bị mắc kẹt trong bùn lầy và hứng chịu mưa tên, không thể phát huy sức mạnh. Các hiệp sĩ, dù được trang bị áo giáp nặng, cũng không thể chống đỡ trước những mũi tên sắc bén.
Cuộc chiến diễn ra chóng vánh. Quân Pháp đại bại, thương vong惨重. Nhiều quý tộc và chỉ huy cao cấp bị giết hoặc bị bắt. Henry V, dù suýt mất mạng, đã giành chiến thắng vang dội.
battle-of-agincourt_1
Kết luận: Bài học về sự chuẩn bị và lãnh đạo
Agincourt là một chiến thắng mang tính biểu tượng cho nước Anh. Nó không chỉ là chiến thắng quân sự, mà còn là minh chứng cho sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chiến thuật linh hoạt và tài lãnh đạo xuất chúng của Henry V. Trận chiến cũng cho thấy tầm quan trọng của kỷ luật và tinh thần đoàn kết trong quân đội.
Chiến thắng Agincourt đã làm thay đổi cục diện Chiến tranh Trăm năm, tạo đà cho sự trỗi dậy của Anh. Dù Henry V không sống để chứng kiến kết quả cuối cùng, di sản của ông vẫn còn mãi trong lịch sử. Agincourt là bài học lịch sử quý giá về tầm quan trọng của sự chuẩn bị, chiến thuật và lãnh đạo trong chiến tranh.
