Mở đầu:
Bóng ma của Chiến tranh Lạnh vừa tan, thế giới lại chìm trong lo âu bởi một cuộc xung đột mới – Cuộc chiến Vùng Vịnh. Khởi nguồn từ tham vọng bá quyền của Saddam Hussein và toan tính địa chính trị của Mỹ, cuộc chiến này đã biến vùng đất Trung Đông giàu có thành chiến trường khốc liệt. Bài viết này sẽ lần giở lại những diễn biến chính của cuộc chiến, phân tích nguyên nhân và hậu quả, đồng thời rút ra những bài học xương máu từ lịch sử.
I. Tham Vọng Nuốt Chửng Kuwait
1. Mâu Thuẫn Lịch Sử
Quan hệ Iraq – Kuwait luôn tiềm ẩn những bất đồng âm ỉ. Sau khi giành độc lập, cả hai quốc gia đều vướng vào tranh chấp biên giới và quyền khai thác dầu mỏ. Mặc dù Kuwait đã hỗ trợ Iraq trong cuộc chiến tranh với Iran (1980-1988), những mâu thuẫn cũ vẫn bùng phát sau đó. Lợi dụng thời cơ, Saddam Hussein, nhà độc tài đầy tham vọng của Iraq, đã lên kế hoạch thôn tính Kuwait.
Tổng thống Iraq Saddam Hussein và Quốc vương Kuwait Emir Shaikh Jaber Al Ahmad Al Sabah trong một cuộc gặp trước khi xảy ra chiến tranh
Tổng thống Iraq Saddam Hussein và Quốc vương Kuwait Emir Shaikh Jaber Al Ahmad Al Sabah trong một cuộc gặp trước khi xảy ra chiến tranh
2. Cuộc Xâm Lược Chớp Nhoáng
Rạng sáng ngày 2/8/1990, quân đội Iraq tràn qua biên giới, tấn công Kuwait như vũ bão. Chỉ trong vòng vài giờ, lực lượng Kuwait đã hoàn toàn thất thủ. Quốc vương Kuwait phải chạy trốn sang Saudi Arabia, trong khi đất nước ông rơi vào tay Saddam Hussein.
Bản đồ Kuwait và các mũi tiến công xâm lược của Iraq.
Bản đồ Kuwait và các mũi tiến công xâm lược của Iraq.
3. Tham Vọng Của Saddam Hussein
Việc chiếm đóng Kuwait mang lại cho Saddam Hussein nhiều lợi ích: kiểm soát nguồn dầu mỏ khổng lồ, mở rộng lãnh thổ, củng cố quyền lực trong khu vực và thách thức vị thế của Mỹ. Tuy nhiên, hành động này đã châm ngòi cho một cuộc chiến tranh quy mô lớn, đẩy Iraq vào thế đối đầu với cộng đồng quốc tế.
II. “Lá Chắn Sa Mạc” và “Bão Táp Sa Mạc”
1. Mỹ Can Thiệp
Sự kiện Iraq xâm lược Kuwait đã tạo cớ cho Mỹ can thiệp vào khu vực giàu tài nguyên này. Với chiêu bài “giải phóng Kuwait”, Mỹ tập hợp liên quân quốc tế, áp đặt cấm vận kinh tế và triển khai lực lượng quân sự hùng hậu tới Vùng Vịnh.
2. Chiến Dịch “Lá Chắn Sa Mạc”
Mỹ triển khai chiến dịch “Lá Chắn Sa Mạc” nhằm ngăn chặn Iraq tấn công Saudi Arabia và tạo bàn đạp cho cuộc phản công sau này. Hàng trăm nghìn binh lính, máy bay, tàu chiến hiện đại nhất của Mỹ và đồng minh được điều động tới Vùng Vịnh, biến nơi đây thành một pháo đài bất khả xâm phạm.
Quân đội Mỹ triển khai trong chiến dịch Lá chắn sa mạc
Quân đội Mỹ triển khai trong chiến dịch Lá chắn sa mạc
3. “Bão Táp Sa Mạc” – Cơn Mưa Bom Bão Thép
Ngày 17/1/1991, chiến dịch “Bão Táp Sa Mạc” chính thức bắt đầu bằng một đợt oanh tạc đường không dữ dội. Trong suốt 42 ngày đêm, liên quân do Mỹ dẫn đầu đã ném hàng vạn tấn bom đạn xuống các mục tiêu quân sự và cơ sở hạ tầng của Iraq, biến quốc gia này thành một biển lửa.
Sơ đồ các mũi tấn công của liên quân trong Chiến dịch Bão táp sa mạc.
Sơ đồ các mũi tấn công của liên quân trong Chiến dịch Bão táp sa mạc.
4. Chiến Dịch Mặt Đất và Sự Thất Thủ Của Iraq
Ngày 24/2/1991, liên quân mở màn chiến dịch mặt đất với mật danh “Thanh kiếm sa mạc”. Được trang bị vũ khí hiện đại và yểm trợ bởi sức mạnh không quân áp đảo, quân đội liên quân đã nhanh chóng đập tan sự kháng cự của Iraq, giải phóng Kuwait trong vòng 100 giờ.
III. Hậu Quả và Bài Học Lịch Sử
1. Iraq – Thập Niên Đau Thương
Chiến tranh Vùng Vịnh kết thúc với thất bại thảm hại của Iraq. Quốc gia này phải gánh chịu những hậu quả nặng nề: cấm vận kinh tế, cô lập chính trị, thiệt hại về người và của, môi trường bị tàn phá nghiêm trọng.
2. Mỹ – Thắng Lợi Không Trọn Vẹn
Mặc dù giành chiến thắng, Mỹ cũng phải trả giá cho cuộc chiến này. Ngoài thiệt hại về người và của, Mỹ còn vấp phải sự phản đối của dư luận quốc tế, đồng thời gieo rắc mầm mống cho chủ nghĩa khủng bố và bất ổn định tại Trung Đông.
Tướng chỉ huy lực lượng đồng minh Norman Schwarzkopf (trái) gặp gỡ chỉ huy trưởng Quân đội Iraq, tướng Khalid Sultan Ahmed (thứ 2 bên phải) ngày 3/3/1991 để thảo luận về các điều kiện ngừng bắn và đầu hàng.
Tướng chỉ huy lực lượng đồng minh Norman Schwarzkopf (trái) gặp gỡ chỉ huy trưởng Quân đội Iraq, tướng Khalid Sultan Ahmed (thứ 2 bên phải) ngày 3/3/1991 để thảo luận về các điều kiện ngừng bắn và đầu hàng.
3. Bài Học Xương Máu
Cuộc chiến Vùng Vịnh 1990-1991 là lời cảnh tỉnh cho cả thế giới về hậu quả tàn khốc của chiến tranh. Nó cho thấy tham vọng bá quyền và chính sách can thiệp quân sự chỉ dẫn đến đau thương và mất mát. Bài học lịch sử này vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.
