Mùa xuân năm 1967, giữa những năm tháng chiến tranh ác liệt, nữ văn sĩ, nhà hoạt động chính trị người Mỹ Mary McCarthy đặt chân đến Hà Nội. Chuyến đi ấy đã để lại trong bà những ấn tượng sâu sắc về một thành phố vừa đỗi bình dị, vừa kiên cường đến phi thường. Trái ngược với sự hào nhoáng của Sài Gòn hoa lệ, Hà Nội hiện lên trong trang viết của McCarthy với vẻ đẹp giản dị mà đầy sức sống.
Vẻ đẹp giản dị của Hà Nội giữa bom đạn
Ấn tượng đầu tiên của McCarthy về Hà Nội là một thành phố sạch sẽ đến bất ngờ. Đường phố được quét dọn thường xuyên, không một chút rác thải, tựa như người Hà Nội đang dùng chính sự ngăn nắp để chống lại sự tàn phá của chiến tranh. Những khách sạn cổ kính, những quán cà phê với mùi dầu đánh bóng thoang thoảng, tất cả đều mang một vẻ đẹp trầm mặc, cổ điển.
Bìa cuốn sách “Hanoi” của Mary McCarthy ghi lại những kỷ niệm về chuyến thăm của bà
Cuộc sống ở Hà Nội những ngày ấy tuy còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhưng người dân vẫn giữ được sự lạc quan, yêu đời. McCarthy nhận thấy người Hà Nội rất ít khi nhắc đến những mất mát, đau thương mà chiến tranh gây ra. Thay vào đó, họ thường kể cho bà nghe về những câu chuyện cảm động về tình người, về sự hy sinh thầm lặng vì độc lập tự do.
Một thành phố kiên cường trước thử thách
Dưới mưa bom bão đạn, Hà Nội vẫn kiên cường bám trụ, cuộc sống vẫn tiếp diễn như một lẽ thường tình. Những hầm trú ẩn, những khẩu súng phòng không, những tấm bảng thông báo số máy bay bị bắn rơi, tất cả đều là minh chứng cho ý chí bất khuất, tinh thần quật cường của người dân nơi đây.
Phố Tràng Tiền tháng 11/1967, nhịp sống vẫn tiếp diễn trên những con phố
McCarthy đã không khỏi xót xa khi chứng kiến những tàn tích do bom đạn Mỹ gây ra trên đất nước Việt Nam. Bà đã đến thăm trại phong Quỳnh Lập, nơi từng bị ném bom tới 39 lần, khiến nhiều người thiệt mạng và bị thương. Những hình ảnh về những người bệnh phong với những vết thương chi chít, những ngôi nhà bị bom san phẳng, đã khiến McCarthy vô cùng căm phẫn trước sự tàn bạo của chiến tranh.
Hà Nội tháng 3/1970, thành phố dần hồi sinh sau những năm tháng chiến tranh
Dù vậy, McCarthy vẫn nhìn thấy sức sống mãnh liệt của người dân Hà Nội. Giữa những đống đổ nát, họ vẫn miệt mài lao động, xây dựng lại cuộc sống. Những ngôi nhà mới được dựng lên, những vườn cây xanh mát lại được vun trồng, như một minh chứng cho ý chí kiên cường, bất khuất của người dân Việt Nam.
G울림을 주는 bản hùng ca về ý chí con người
Chuyến đi đến Hà Nội đã để lại trong McCarthy nhiều suy ngẫm. Bà nhận ra rằng, chiến tranh không chỉ là những con số thống kê về thương vong, mà còn là những mất mát về tinh thần, văn hóa. Tuy nhiên, điều khiến McCarthy ấn tượng hơn cả là ý chí kiên cường, tinh thần lạc quan của người dân Hà Nội. Dù phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách, họ vẫn giữ vững niềm tin vào chiến thắng, vào một tương lai tươi sáng cho dân tộc.
Người dân Hà Nội trong hầm tránh bom, tháng 7/1967
Cuốn sách “Hà Nội” của Mary McCarthy không chỉ là một cuốn nhật ký hành trình, mà còn là một bản hùng ca về ý chí con người, về sức mạnh của lòng dũng cảm và niềm tin vào chính nghĩa. Bài học về tinh thần quật cường, ý chí kiên định của người Hà Nội năm xưa vẫn còn nguyên giá trị cho đến hôm nay, là nguồn cảm hứng vô tận cho thế hệ trẻ Việt Nam trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
