Năm 1801, nước Mỹ non trẻ, mới chỉ 12 tuổi, vẫn còn là một quốc gia nhỏ bé so với diện mạo rộng lớn ngày nay. Dân cư thưa thớt, chủ yếu là nông dân, sống rải rác và cách biệt. Nhưng trong huyết quản của họ chảy dòng máu khao khát tự do và chinh phục. Họ muốn vươn xa hơn nữa, vượt qua dãy núi Allegheny hùng vĩ, tiến về miền Tây hoang dã và đầy hứa hẹn. Kentucky và Tennessee, những vùng đất màu mỡ, đã trở thành điểm đến của những cuộc di cư đầy gian nan.
Bản đồ nước Mỹ năm 1801, chỉ gồm 16 bang và 5 triệu dân
Những chuyến đi thời ấy là cả một thử thách. Không đường sá, không bản đồ, họ phải băng rừng, lội suối, vượt qua muôn trùng khó khăn để đến miền đất hứa. Thuyền trở thành phương tiện di chuyển quan trọng, kết nối vùng Duyên Hải Miền Đông với miền Tây. Những dòng sông như huyết mạch, mang theo hàng hóa, nông sản, và cả giấc mơ của những con người dũng cảm.
New Orleans – Cánh Cửa Giao Thương và Tham Vọng Lãnh Thổ
New Orleans, với vị trí chiến lược nằm ở cửa sông Mississippi, nhanh chóng trở thành trung tâm thương mại sầm uất bậc nhất Bắc Mỹ. Hơn một phần ba hàng hóa của nước Mỹ được vận chuyển qua đây, biến New Orleans thành “lá phổi” kinh tế của đất nước non trẻ.
Tuy nhiên, cảng New Orleans lại không thuộc quyền kiểm soát của Mỹ. Nó là phần đất của Louisiana, bị Pháp bán cho Tây Ban Nha vào năm 1762 và sau đó được bí mật trả về cho Pháp vào năm 1800. Sự kiện này khiến Tổng thống Thomas Jefferson lo ngại. Một nước Pháp hùng mạnh với tham vọng bành trướng sẽ là mối đe dọa lớn đối với an ninh và sự phát triển của Hoa Kỳ.
Lãnh thổ Louisiana rộng lớn trải dài từ vịnh Mêxicô đến tận Canada
Lo sợ Pháp sẽ phong tỏa New Orleans, Jefferson đề nghị mua lại cảng này với giá 10 triệu USD nhưng bị Napoleon Bonaparte từ chối. Tham vọng của Napoleon là xây dựng một đế chế Pháp hùng mạnh ở Bắc Mỹ. Ông ta đưa quân đến chiếm đóng Saint-Domingue (Haiti ngày nay) nhằm kiểm soát ngành buôn bán đường béo bở.
Tuy nhiên, cuộc nổi dậy của nô lệ ở Saint-Domingue đã giáng một đòn mạnh vào tham vọng của Pháp. Quân đội Pháp liên tiếp thất bại. Napoleon nhận ra rằng việc duy trì Saint-Domingue là bất khả thi, và ông cần tập trung nguồn lực cho cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Châu Âu.
Trong một diễn biến bất ngờ, Napoleon quyết định bán toàn bộ vùng lãnh thổ Louisiana cho Mỹ với giá 15 triệu USD, tương đương với 4 cent/mẫu Anh. Thương vụ bất động sản lịch sử này, được biết đến với cái tên “Louisiana Purchase”, đã thay đổi vận mệnh của nước Mỹ.
Thương Vụ Lịch Sử và Hành Trình Khai Phá Miền Tây Hoang Dã
“Louisiana Purchase” là một thắng lợi ngoại giao ngoạn mục của Jefferson. Nó không chỉ giúp Mỹ nhân đôi diện tích lãnh thổ mà còn kiểm soát được dòng sông Mississippi – huyết mạch giao thông quan trọng bậc nhất Bắc Mỹ. Thương vụ này đã đặt nền móng cho sự trỗi dậy của nước Mỹ như một cường quốc thế giới.
Ngay sau khi thỏa thuận được ký kết, Jefferson đã bắt tay vào công cuộc khám phá vùng đất mới. Ông giao nhiệm vụ cho Meriwether Lewis, một người bạn thân và cũng là một nhà thám hiểm tài ba, dẫn đầu đoàn thám hiểm Corps of Discovery.
Lewis cùng với William Clark, người bạn đồng hành và cũng là phó chỉ huy đoàn thám hiểm, đã chiêu mộ một nhóm 33 người, bao gồm cả York, một nô lệ da đen, để cùng nhau thực hiện sứ mệnh lịch sử này.
“Trên thế giới có một chỗ, kẻ nào nắm được chỗ ấy sẽ là thiên địch của chúng ta. Đó chính là New Orleans…” – Thomas Jefferson
Vào tháng 5 năm 1804, đoàn thám hiểm khởi hành từ St. Louis, Missouri, mang theo hy vọng, khát khao và cả những nỗi sợ hãi khi bước vào vùng đất chưa được biết đến. Họ mang theo vũ khí, lương thực, dụng cụ khoa học và cả một quyết tâm sắt đá để chinh phục miền Tây hoang dã.
Sacagawea – Nữ Hướng Đạo Viên Huyền Thoại
Trên hành trình gian nan ấy, Sacagawea, một phụ nữ trẻ người da đỏ thuộc bộ tộc Shoshone, đã trở thành người dẫn đường, thông dịch viên và là biểu tượng của hòa bình cho đoàn thám hiểm. Mang theo đứa con nhỏ trên lưng, Sacagawea đã giúp đoàn thám hiểm vượt qua muôn vàn khó khăn, từ những con sông dữ đến những dãy núi hiểm trở, từ những bộ lạc thù địch đến những vùng đất cằn cỗi.
Sự hiện diện của Sacagawea đã chứng minh cho các bộ lạc da đỏ thấy rằng đoàn thám hiểm đến trong hòa bình. Cô đã góp phần không nhỏ vào thành công của chuyến thám hiểm, để lại dấu ấn đậm nét trong lịch sử nước Mỹ.
Sacagawea – một phụ nữ da đỏ làm thông dịch viên và hướng dẫn viên cho đoàn thám hiểm của Meriwether Lewis và William Clark
Di Sản Của Chuyến Thám Hiểm Và Nỗi Đau Của Người Bản Địa
Sau hơn hai năm, vượt qua chặng đường dài 11.200 km, đoàn thám hiểm đã trở về St. Louis trong sự chào đón nồng nhiệt của người dân. Họ mang về những thông tin vô cùng quý giá về địa lý, động thực vật, khí hậu và con người ở miền Tây. Những ghi chép của Lewis và Clark đã trở thành nguồn tư liệu quý báu, mở ra cánh cửa cho làn sóng di cư về phía Tây.
Tuy nhiên, cuộc khai phá miền Tây cũng là khởi đầu cho bi kịch của người da đỏ bản địa. Sự xuất hiện của người da trắng đã phá vỡ sự cân bằng của tự nhiên và đẩy người da đỏ vào vòng xoáy của xung đột, dịch bệnh và mất mát.
Hành trình của Lewis và Clark, dù mang nhiều ý nghĩa lịch sử, nhưng cũng để lại những bài học đắt giá về tham vọng, lòng dũng cảm và cả những mất mát không thể nào bù đắp. Nó là câu chuyện về nước Mỹ, về giấc mơ chinh phục, về những mâu thuẫn và cả những vết thương lòng chưa bao giờ lành.
