Hầu đồng là một nghi thức tín ngưỡng tôn giáo dân gian trong tín đồ thờ nữ thần Mẫu Đạo. Nó đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những điều thú vị về hầu đồng.
1. Hầu đồng là gì? Tại sao phải hầu đồng?
Theo Wiki, hầu đồng là một nghi thức trong hoạt động tín ngưỡng dân gian và tôn giáo thờ nữ thần Mẫu Đạo. Nó được coi là hoạt động tín ngưỡng có tính thiêng cao. Hầu đồng không chỉ là cúng khấn, mà còn là việc thân thể của ông/bà đồng trở thành hiện thân của các vị thần đã nhập vào họ. Thông qua ông/bà đồng, các vị thần truyền đạt lời nói, hành động và ý muốn của mình.
Hầu đồng là một nghi lễ trong tín ngưỡng Thờ Mẫu Tứ Phủ (Thiên, Địa, Thoải và Phủ Ngàn). Trong các đền chùa, nghi lễ này thường được thể hiện bằng việc thờ các vị thần. Hầu đồng mang đặc điểm và sắc thái khác nhau tùy theo vùng miền và địa phương.
2. Ai có thể hầu đồng? Phải có căn mới hầu đồng được?
Hiện nay, vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể về những người có thể hầu đồng. Tuy nhiên, đa số người hầu đồng sẽ có căn đồng hoặc do di truyền của gia tộc hoặc do hệ thần kính yếu. Những người có hệ thần kinh yếu khi đi đến đền, phủ thường sẽ bị “nhập” và người ta gọi đây là ốp đồng. Đây là những người cao số, số nặng, và hữu duyên với các vị thánh trong Tứ Phủ.
Chỉ khi đi hầu đồng, sức khoẻ những người này mới khôi phục, công việc làm ăn mới thuận lợi. Đặc biệt, thường vào dịp giỗ cha, giỗ mẹ, các ông/bà đồng sẽ tổ chức lễ hầu đồng.
3. Hầu đồng có phải là nghi lễ của Phật giáo không?
Hầu đồng không phải là nghi lễ của Phật giáo. Đúng hơn là hầu đồng là một nghi lễ trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ, thời Đức Thánh Trần. Trong tín ngưỡng này, phủ là đền thờ của Mẫu Thượng Thiện, Mẫu Thượng Ngàn và Mẫu Thoải.
Trong đền, phủ, Mẫu Thượng Thiện thường được khắc với tông màu đỏ, được đặt chính giữa, hai bên là tượng Mẫu Thượng Ngàn và Mẫu Thoải. Còn Mẫu Thượng Ngàn thường được đúc tượng có màu xanh và có ba địa điểm thờ chính. Mẫu Thoải được thờ ở hầu hết các đền chùa có bàn thờ Mẫu, vị trí bên phải thường là Mẫu Thượng Ngàn, bên trái là Mẫu Thoải và chính giữa là Thượng Thiện.
4. Nghi thức hầu đồng thực hiện thế nào?
Một buổi lễ hầu đồng cần được chuẩn bị kỹ càng để diễn ra suôn sẻ. Lễ vật trong một buổi hầu đồng thường gồm đồ cúng như xôi, thịt, hoa quả, trầu cau, rượu, thuốc lá, vàng mã… Ngoài ra, cần có một dàn nhạc gồm các nhạc cụ như đàn nguyệt, đàn nhị, sáo, trống lớn, trống nhỏ, cảnh đôi, phách. Trang phục của các đồng phải phù hợp với từng giá đồng và màu sắc của từng phủ. Hầu đồng còn đi kèm với múa đồng, ban lộc và nghe văn chầu.
5. Hầu đồng có phải là mê tín dị đoan không?
Mê tín dị đoan là hành vi bị cấm theo pháp luật và không có định nghĩa cụ thể. Tuy nhiên, hầu đồng không nằm trong danh sách các hoạt động mê tín dị đoan. Hầu đồng là một phần của di sản văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam và được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
Lên đồng phán truyền là hành vi lợi dụng hầu đồng để trục lợi và mê hoặc người khác. Hành vi này được coi là mê tín dị đoan và bị cấm bởi pháp luật. Tùy thuộc vào tính chất và hậu quả của hành vi, người lên đồng có thể bị phạt hành chính hoặc chịu trách nhiệm hình sự.
Hầu đồng là một di sản văn hoá đầy giá trị và sâu sắc của dân tộc Việt Nam. Qua bài viết này, hy vọng chúng ta đã hiểu rõ hơn về hầu đồng – tinh hoa văn hoá dân tộc Việt. Để tìm hiểu thêm thông tin, bạn có thể truy cập Khám Phá Lịch Sử.
