Năm 1945, Cách mạng Tháng Tám thành công, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam. Giữa những biến động lịch sử, hình ảnh vua Bảo Đại thoái vị, chấm dứt chế độ quân chủ, và việc Chủ tịch Hồ Chí Minh mời ông làm cố vấn cho Chính phủ lâm thời đã trở thành biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết dân tộc. Câu chuyện về mối quan hệ giữa hai nhân vật lịch sử này chứa đựng nhiều chi tiết thú vị và bài học quý giá.
Từ Hoàng Đế đến Cố Vấn: Một Chuyển Biến Lịch Sử
Sự kiện vua Bảo Đại thoái vị không chỉ đơn thuần là kết thúc của một triều đại, mà còn đánh dấu bước ngoặt trong tư tưởng chính trị của Việt Nam. Quyết định này thể hiện sự thức thời của Bảo Đại trước xu thế lịch sử, đồng thời mở đường cho việc thành lập nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Việc Chủ tịch Hồ Chí Minh mời Bảo Đại, người vừa từ bỏ ngai vàng, làm cố vấn cho chính phủ lại càng khẳng định đường lối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập hợp mọi lực lượng yêu nước xây dựng đất nước.
Hình ảnh Vua Bảo Đại
Những Kỷ Niệm Qua Lời Kể Của Người Hầu Cận
Ông Hoàng Xuân Bình, sĩ quan hầu cận của cố vấn Vĩnh Thụy, đã ghi lại những kỷ niệm quý giá về mối quan hệ giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và vị vua cuối cùng của triều Nguyễn. Cuộc gặp gỡ đầu tiên tại Bắc Bộ Phủ đã cho thấy sự trân trọng và thân tình của Bác Hồ dành cho Bảo Đại. Bác đón tiếp Bảo Đại bằng cử chỉ nồng hậu, hai tay mở rộng, tiễn ông ra tận cửa. Chiều cùng ngày, Bác Hồ đến thăm Bảo Đại tại nhà riêng, hai người cùng nhau dạo bước trong vườn, trò chuyện thân mật. Hình ảnh vị Chủ tịch giản dị, chân đi dép cao su, khoác tay vị cựu hoàng trong bộ trang phục sang trọng đã trở thành minh chứng cho sự hòa hợp dân tộc.
Sự quan tâm của Bác Hồ không chỉ dừng lại ở những cử chỉ ngoại giao. Khi Bảo Đại được cử đọc diễn văn khai mạc “Tuần lễ vàng”, Bác đã tỉ mỉ chỉ dẫn, giúp ông hoàn thành tốt nhiệm vụ. Qua lời kể của ông Hoàng Xuân Bình, ta thấy được sự tinh tế và chu đáo của Bác Hồ trong việc đoàn kết và tôn trọng những người thuộc chế độ cũ.
Niềm Tin và Sự Thất Vọng
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt niềm tin rất lớn vào cố vấn Vĩnh Thụy. Lá thư Bác gửi cho Bảo Đại khi ông đang công cán ở nước ngoài thể hiện sự kỳ vọng của Bác vào vai trò của Bảo Đại trong việc đại diện cho đất nước. Bác nhắc nhở Bảo Đại phải sống xứng đáng với trọng trách được giao phó, xứng đáng với lịch sử và Tổ quốc. Thậm chí, khi Bảo Đại đang ở Hồng Kông, Bác vẫn công khai khẳng định niềm tin vào sự trung thành của ông, mong ông sớm trở về cùng lo việc nước.
Tuy nhiên, Bảo Đại đã không vượt qua được cám dỗ của quyền lực và vật chất. Ông quay lại làm bù nhìn cho thực dân Pháp, phản bội lại chính nghĩa dân tộc. Đây là một sự thất vọng lớn đối với Bác Hồ và Chính phủ.
Dù Xa Cách Vẫn Nhớ Về Bác
Dù đã chọn con đường khác, Bảo Đại vẫn luôn dành sự kính trọng cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua lời kể của điệp viên A.13, Nguyễn Văn Hoàng, ta biết được Bảo Đại luôn quan tâm đến sức khỏe của Bác, nhớ về những kỷ niệm đẹp khi được làm việc cùng Bác. Cuối đời, trong cuộc phỏng vấn với nhà sử học Fédéric Mittérand, Bảo Đại khẳng định ông luôn quý trọng Bác Hồ, coi Bác là một người yêu nước, một nhà ái quốc chân chính. Ông không hề hối hận về quãng thời gian làm cố vấn cho Chính phủ, và khẳng định nếu được làm lại, ông vẫn sẽ chọn con đường ấy nếu đó là lợi ích cho nhân dân.
Trong buổi lễ vận động cứu đói tổ chức trước Nhá hát lớn Hà Nội. Ngồi hàng trước, từ trái sang phải: Cụ Nguyễn Văn Tố, tướng Mỹ Gallagher (Đại diện LL Đồng Minh), Chủ tịch Hồ Chí Minh, Cố vấn Vĩnh Thụy, cụ Ngô Tử Hạ. Ảnh: TLTrong buổi lễ vận động cứu đói tổ chức trước Nhà hát lớn Hà Nội. Ngồi hàng trước, từ trái sang phải: Cụ Nguyễn Văn Tố, tướng Mỹ Gallagher (Đại diện LL Đồng Minh), Chủ tịch Hồ Chí Minh, Cố vấn Vĩnh Thụy, cụ Ngô Tử Hạ.
Bài Học Lịch Sử
Câu chuyện về Chủ tịch Hồ Chí Minh và cố vấn Vĩnh Thụy là một minh chứng cho tinh thần đại đoàn kết dân tộc trong thời kỳ đầu của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Nó cũng là bài học về tầm quan trọng của lòng yêu nước, sự kiên định trước những cám dỗ của quyền lực và vật chất. Dù Bảo Đại đã chọn một con đường khác, nhưng những tình cảm tốt đẹp ông dành cho Bác Hồ, cho kháng chiến vẫn đáng được trân trọng.
Tài liệu tham khảo:
-
Sách/Tài liệu gốc:
- Hồ Chí Minh – Jean Lacouture (Le Seuil, 1967)
- Histoire du Viet-Nam de 1940-1952 – Philippe Devillers (Eïdition du Seuil, 1952)
- Câu lạc bộ chính khách – Lê Tri Kỷ (Nxb Công an nhân dân, 1986)
- Con rồng An Nam (Le Dragon d’Annam) – Bảo Đại
-
Nghiên cứu: Bài viết gốc trên Hồn Việt (http://honvietquochoc.com.vn/bai-viet/896-chu-tich-ho-chi-minh-va-co-van-vinh-thuy.aspx)
-
Hình ảnh: Nguồn từ bài viết gốc.
