Năm 1665, bóng đen của Đại dịch hạch Luân Đôn bao trùm nước Anh. Giữa khung cảnh hoang tàn và chết chóc ấy, một chàng trai trẻ tuổi tên Isaac Newton, khi đó mới ngoài 20, đang lặng lẽ viết nên lịch sử. Chưa phải là một nhà bác học lừng danh với tước hiệu hiệp sĩ và bộ tóc giả trang trọng, Newton chỉ là một sinh viên đại học tại Trinity College, Cambridge. Đại dịch bất ngờ ập đến, buộc trường đại học phải đóng cửa, sinh viên được yêu cầu trở về nhà để tiếp tục việc học. Đối với Newton, điều này đồng nghĩa với việc trở về Woolsthorpe Manor, dinh thự yên tĩnh của gia đình ông, cách Cambridge khoảng 60 dặm về phía tây bắc.
Thời Khắc Định Mệnh Giữa Cuộc Khủng Hoảng
Dù không có sự hướng dẫn trực tiếp từ các giáo sư, Newton vẫn miệt mài nghiên cứu. Khoảng thời gian hơn một năm ông vắng mặt tại trường đại học sau này được lịch sử ghi nhớ với cái tên annus mirabilis, hay “năm của những điều kỳ diệu”. Giữa đại dịch kinh hoàng, Newton đã tìm thấy không gian và thời gian để tập trung vào những suy tư khoa học sâu sắc, đặt nền móng cho những khám phá vĩ đại.
Giải Tích, Quang Học và Hạt Giống của Trọng Lực
Chân dung Isaac Newton – một trong những nhà khoa học vĩ đại nhất mọi thời đại.
Tại Woolsthorpe Manor, Newton tiếp tục nghiên cứu các vấn đề toán học dang dở từ thời sinh viên ở Cambridge. Công trình nghiên cứu này sau đó trở thành nền tảng cho phép tính vi phân và tích phân, một bước đột phá trong toán học. Không dừng lại ở đó, Newton còn mua một vài lăng kính và tiến hành các thí nghiệm quang học ngay trong phòng ngủ của mình. Ông thậm chí còn khoan một lỗ nhỏ trên cửa chớp để quan sát một tia sáng duy nhất xuyên qua lăng kính, từ đó phát triển lý thuyết về quang học mang tính cách mạng.
Gần ngôi nhà tại Woolsthorpe có một cây táo, gắn liền với câu chuyện nổi tiếng về quả táo rơi trúng đầu Newton. Dù câu chuyện này mang nhiều yếu tố hư cấu, theo lời kể của John Conduitt, trợ lý của Newton, có một phần sự thật đằng sau nó. Khi đang thư giãn trong vườn, Newton đã suy tư về lực hấp dẫn, đặt câu hỏi tại sao lực này, khiến quả táo rơi xuống đất, lại không thể tác động lên những vật thể ở xa hơn, chẳng hạn như Mặt trăng? Chính những suy tư này đã gieo mầm cho lý thuyết vạn vật hấp dẫn sau này.
“Năm Kỳ Diệu” và Di Sản Vĩnh Cửu
Cây táo nổi tiếng được xem là gắn liền với nguồn gốc phát hiện định luật vạn vật hấp dẫn của Newton.
Đại dịch hạch Luân Đôn năm 1665-1666 đã cướp đi sinh mạng của khoảng một phần tư dân số thành phố, đánh dấu một trong những đợt bùng phát lớn cuối cùng của “Cái Chết Đen” đã tàn phá châu Âu suốt 400 năm. Năm 1667, Newton trở lại Cambridge, mang theo những lý thuyết đột phá. Trong vòng sáu tháng, ông trở thành nghiên cứu viên, và hai năm sau, ông được bổ nhiệm làm giáo sư.
Câu chuyện về Newton và “năm kỳ diệu” giữa đại dịch mang đến một bài học sâu sắc: ngay cả trong những thời khắc đen tối nhất của lịch sử, con người vẫn có thể tìm thấy cơ hội để sáng tạo và khám phá. Thời gian suy ngẫm và thử nghiệm trong không gian riêng tư đã thay đổi cuộc đời Newton, và những phát hiện của ông đã thay đổi thế giới.
Kết luận
Câu chuyện về Isaac Newton trong thời gian đại dịch hạch không chỉ là một giai thoại lịch sử thú vị mà còn là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho chúng ta ngày nay. Nó nhắc nhở chúng ta rằng ngay cả khi đối mặt với khó khăn và thử thách, chúng ta vẫn có thể tìm thấy sức mạnh bên trong để học hỏi, sáng tạo và đóng góp cho sự tiến bộ của nhân loại. Giống như Newton, chúng ta có thể biến những thời điểm khó khăn thành cơ hội để phát triển và khám phá những tiềm năng chưa được khai phá của bản thân.
Tài liệu tham khảo
- Brockell, G. (2020, March 12). During a pandemic, Isaac Newton had to work from home, too. He used the time wisely. The Washington Post.
