Nằm ở khu vực Đông Nam Á trù phú, Thái Lan từ lâu đã được biết đến với nền văn hóa độc đáo và lịch sử lâu đời. Ít ai biết rằng, cội nguồn hình thành nên quốc gia này lại gắn liền với những cuộc di cư từ vùng đất Vân Nam xa xôi của Trung Quốc. Bài viết này sẽ đưa chúng ta ngược dòng thời gian, khám phá nguồn gốc của người Thái và hành trình hình thành nên vương quốc đầu tiên trên mảnh đất này.
Bình gốm của văn minh Ban Thanh, minh chứng cho sự phát triển rực rỡ của văn minh cổ xưa trên đất Thái Lan.
Câu chuyện bắt đầu từ những ngày xa xưa, khi vùng đất Thái Lan ngày nay là nơi sinh sống của nhiều bộ tộc cổ, trong đó có người Môn. Người Môn được xem là những cư dân đầu tiên tạo dựng nên những vương quốc sơ khai trên đất Thái và Miến Điện ngày nay.
Tuy nhiên, theo dòng chảy lịch sử, những làn sóng di cư từ phương Bắc đã mang đến một bước ngoặt mới cho vùng đất này. Những tộc người nói tiếng Thái, có nguồn gốc từ vùng Vân Nam (Trung Quốc), đã dần di chuyển xuống phía Nam, định cư và tạo dựng cuộc sống mới trên lưu vực sông Mekong màu mỡ.
Các cô gái người Thái (傣族) ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Trang phục và nét văn hóa thể hiện sự tương đồng với người Thái ở Thái Lan.
Có nhiều giả thuyết được đưa ra về nguồn gốc của người Thái. Một số học giả cho rằng họ là hậu duệ của người Bách Bộc, một bộ tộc hùng mạnh từng sinh sống ở phía Tây Nam Trung Quốc thời cổ đại. Tuy nhiên, dựa trên nghiên cứu ngôn ngữ và di truyền hiện đại, giả thuyết được nhiều người công nhận hơn cả là người Thái có nguồn gốc từ nhóm Bách Việt.
Cụ thể hơn, người Thái được cho là hậu duệ của người Điền Việt – những cư dân của nước Điền cổ từng tồn tại ở Vân Nam từ thế kỷ thứ 4 TCN. Nước Điền bị nhà Hán thôn tính vào thế kỷ thứ 2 TCN, dẫn đến sự di cư của người Điền xuống phía Nam.
Họ tiếp tục hành trình của mình, hòa nhập với các bộ tộc bản địa và hình thành nên những cộng đồng người Thái trên khắp vùng đất Đông Nam Á ngày nay, từ Miến Điện, Lào, Thái Lan cho đến Việt Nam và Ấn Độ.
Bản đồ các nước và bộ tộc ở Trung Quốc vào thời Tiên Tần, cho thấy sự phân bố rộng lớn của người Bách Bộc (màu xanh lá) ở phía Nam, bao gồm cả vùng đất Vân Nam ngày nay.
Vào khoảng thế kỷ 11 – 12, trên vùng đất Thái Lan ngày nay, một vương quốc hùng mạnh do người Thái lập nên đã xuất hiện, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử dân tộc này. Đó chính là Vương quốc Tố Khả Thái (Sukhothai), được thành lập vào năm 1238 bởi hai vị tướng tài ba là Khun Bang Klang Thao và Khun Pha Muang.
Vương quốc Tố Khả Thái, với kinh đô đặt tại thành phố Sukhothai cổ kính, đã trở thành trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của người Thái. Sự ra đời của vương quốc này không chỉ khẳng định vị thế của người Thái trên bản đồ Đông Nam Á mà còn đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của quốc gia Thái Lan hiện đại.
Lịch sử của người Thái là một hành trình dài đầy biến động, từ những cuộc di cư đến những nỗ lực xây dựng và bảo vệ đất nước. Nguồn gốc từ phương Bắc và sự giao thoa văn hóa với các dân tộc bản địa đã tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của Thái Lan ngày nay.
Bản đồ phân bố của các dân tộc ngữ hệ Choang-Đồng, cho thấy sự lan tỏa rộng khắp của nhóm ngôn ngữ này, minh chứng cho những cuộc di cư và giao lưu văn hóa trong lịch sử.
Tuy nhiên, hành trình tìm về cội nguồn của dân tộc Thái vẫn chưa dừng lại ở đó. Nhiều bí ẩn về lịch sử và văn hóa của họ vẫn đang chờ đợi được khám phá bởi các thế hệ sử gia và nhà nghiên cứu trong tương lai.
