Cuộc nội chiến Libya, với những biến động phức tạp và các thế lực quốc tế can thiệp, đã đẩy đất nước Bắc Phi này vào vòng xoáy bất ổn. Giữa bối cảnh hỗn loạn đó, một cái tên nổi lên đầy bí ẩn và quyền lực: Nguyên soái Khalifa Haftar. Từ một sĩ quan trung thành của Gaddafi đến người lãnh đạo Quân đội Quốc gia Libya (LNA) thách thức chính quyền được quốc tế công nhận, hành trình của Haftar là một câu chuyện đầy kịch tính, phản ánh những mâu thuẫn sâu sắc trong lịch sử Libya hiện đại.
Bài viết này sẽ đi sâu vào cuộc đời và sự nghiệp của Khalifa Haftar, phân tích vai trò của ông trong cuộc khủng hoảng Libya và mối quan hệ phức tạp của ông với các cường quốc trên thế giới.
Tuổi Trẻ và Con Đường Binh Nghiệp Dưới Thời Gaddafi
Sinh năm 1943 tại Ajdabiya, Khalifa Haftar lớn lên trong một Libya dưới chế độ quân chủ bảo thủ. Ông theo học tại Học viện Quân sự Hoàng gia Benghazi, nơi đào tạo ra những tướng lĩnh hàng đầu của đất nước. Chính tại đây, Haftar gặp gỡ và tham gia phong trào của Muammar Gaddafi, góp phần vào cuộc đảo chính năm 1969 lật đổ Vua Idris I.
Sau cuộc đảo chính, Haftar nhanh chóng thăng tiến trong quân đội. Được Gaddafi gửi đi đào tạo tại Liên Xô và Ai Cập, ông trở thành Tham mưu trưởng quân đội Libya. Năm 1973, Haftar dẫn quân Libya tham gia Chiến tranh Yom Kippur hỗ trợ Ai Cập chống lại Israel. Tuy nhiên, thất bại của khối Ả Rập trong cuộc chiến này đã ảnh hưởng đến vị thế của Haftar.
Từ Chad Đến Virginia: Những Năm Tháng Lưu Vong
Năm 1978, Libya can thiệp vào cuộc nội chiến Chad. Haftar được giao trọng trách chỉ huy quân đội Libya. Tuy nhiên, cuộc chiến này kết thúc bằng thảm bại cho Libya năm 1987. Haftar bị bắt làm tù binh và bị Gaddafi bỏ rơi. Sự kiện này đã biến Haftar từ một người trung thành trở thành kẻ thù của Gaddafi.
Sau khi được thả, Haftar lưu vong tại Mỹ, định cư ở Virginia và gần như biến mất khỏi chính trường. Sự vắng mặt của ông kéo dài cho đến năm 2011, khi cuộc nổi dậy chống Gaddafi bùng nổ.
Trở Lại Libya và Dẫn Dắt LNA
Năm 2014, Haftar bất ngờ trở về Libya và nhanh chóng trở thành một thế lực chính trị – quân sự quan trọng. Ông được tôn làm chỉ huy LNA, tự xưng là Nguyên soái và kiểm soát phần lớn miền Đông Libya. Sự xuất hiện của Haftar đã làm thay đổi cục diện cuộc nội chiến, tạo ra thế đối đầu với chính phủ GNA được quốc tế công nhận.
Mạng Lưới Quan Hệ Quốc Tế Phức Tạp
Haftar xây dựng được một mạng lưới quan hệ quốc tế phức tạp. Ông nhận được sự ủng hộ từ Nga, Ai Cập, UAE, Pháp và một số quốc gia Ả Rập khác. Những quốc gia này coi Haftar là đồng minh trong cuộc chiến chống khủng bố và Hồi giáo cực đoan.
Mối quan hệ của Haftar với Mỹ lại rất đặc biệt. Từng được CIA hỗ trợ trong thời kỳ lưu vong, Haftar vẫn giữ quốc tịch Mỹ. Điều này khiến Mỹ khó xử trong việc lựa chọn lập trường đối với cuộc xung đột Libya.
Tương Lai Bất Định của Libya
Cuộc nội chiến Libya vẫn chưa có hồi kết. Vai trò của Haftar trong tương lai của đất nước này vẫn còn là một ẩn số. Liệu ông sẽ là người mang lại sự ổn định cho Libya hay tiếp tục đẩy đất nước này vào vòng xoáy bạo lực? Câu trả lời phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả sự can thiệp của các cường quốc bên ngoài.
Kết Luận
Hành trình của Khalifa Haftar từ một sĩ quan Gaddafi đến người lãnh đạo LNA phản ánh những biến động phức tạp của lịch sử Libya hiện đại. Câu chuyện của ông là một lời nhắc nhở về bản chất khó lường của chính trị và những hậu quả dai dẳng của xung đột. Tương lai của Libya, và vai trò của Haftar trong đó, vẫn còn là một câu hỏi mở.
Tài Liệu Tham Khảo
Không có tài liệu tham khảo được cung cấp trong bài viết gốc.
