Nốt Ruồi To Dần

Hầu hết mọi người đều sở hữu những “nốt ruồi” với số lượng khác nhau. Điều này không phải là một vấn đề đáng lo ngại, trừ khi có những biến đổi bất thường xảy ra đối với nốt ruồi.

Nốt Ruồi là gì?

Nốt ruồi (hay còn được gọi là mụn ruồi) là những đốm sậm màu nhỏ (thường là màu nâu hoặc đen), có hình dạng tròn hoặc bầu dục, xuất hiện đơn lẻ hoặc thành nhóm nhiều nốt kề nhau trên da. Chúng có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể như lòng bàn tay, lòng bàn chân, da đầu, móng tay, mắt hoặc cả vùng sinh dục. Thời gian tồn tại của nốt ruồi có thể kéo dài lên đến 50 năm.

Phần lớn nốt ruồi hình thành trong khoảng thời gian từ 25 – 30 năm đầu đời và thường có sự thay đổi chậm về hình dáng và số lượng. Chúng có thể thay đổi nhẹ về màu sắc hoặc độ nổi lên, và có thể mọc thêm lông. Nốt ruồi cũng có thể dần mờ và biến mất sau đó.

Cơ chế hình thành của nốt ruồi

Nốt ruồi thường hình thành ở phần dưới của lớp biểu bì – một trong ba lớp cấu trúc của da. Đây là kết quả của sự phát triển và phân bố không đều các tế bào sản xuất sắc tố gọi là tế bào hắc tố, tạo ra melanin và làm thay đổi màu sắc của da và tóc.

Nguyên nhân gây ra nốt ruồi

Nguyên nhân gây ra nốt ruồi là do tập trung tế bào hắc tố thành cụm thay vì phân bố đều trên da. Nốt ruồi có thể trở nên sậm màu hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, trong giai đoạn dậy thì hoặc trong thời kỳ mang thai, do thay đổi nội tiết tố. Bên cạnh đó, nếu không biết cách bảo vệ da khỏi tác động của tia tử ngoại mặt trời, bạn cũng có thể có nốt ruồi mới.

Các loại nốt ruồi

Nốt ruồi thường được chia thành ba loại:

• Nốt ruồi thông thường: Đây là loại nốt ruồi phổ biến nhất, thường nhỏ, sậm màu và không gây hại. Nốt ruồi thông thường thường có viền rõ nét và đều màu.

• Nốt ruồi bẩm sinh: Đây là loại nốt ruồi được phát hiện từ khi mới sinh, còn được gọi là “vết bớt”. Mỗi 100 người thì có 1 người có nốt ruồi bẩm sinh. Loại nốt ruồi này có nguy cơ phát triển thành u ác tính cao hơn so với các nốt ruồi xuất hiện sau sinh. Nếu đường kính của nốt ruồi lớn hơn 8mm, nguy cơ mắc ung thư cao hơn.

• Nốt ruồi loạn sản: Còn được gọi là nốt ruồi không điển hình. Loại nốt ruồi này thường lớn hơn 5mm, có viền mờ/nhạt màu, hình dạng bất thường và màu sắc không đồng đều. Nốt ruồi loạn sản thường có yếu tố di truyền và nguy cơ mắc ung thư da cao.

Dấu hiệu nhận biết nốt ruồi

Nốt ruồi lành tính và nốt ruồi ác tính có những đặc điểm khác nhau, có thể dễ dàng nhận biết bằng mắt thường.

1. Nốt ruồi lành tính

Dấu hiệu quen thuộc nhất của nốt ruồi lành tính là những đốm nhỏ màu nâu. Ngoài ra, nốt ruồi này còn có những đặc điểm khác như:

• Màu sắc và kết cấu: Có thể có màu nâu, đen, xanh, đỏ, hoặc hồng, và màu sắc đồng đều. Bề mặt của nốt ruồi có thể nhẵn, phẳng, hoặc hơi lồi lên.

• Hình dạng: Phần lớn nốt ruồi có hình tròn hoặc hình bầu dục, và có các bờ viền rõ ràng.

• Kích thước: Thường có đường kính nhỏ hơn 6mm. Tuy nhiên, nốt ruồi bẩm sinh có thể lớn hơn bình thường và có thể che phủ một phần gương mặt, cơ thể hoặc tay chân.

2. Nốt ruồi ác tính

Nốt ruồi ác tính có thể là dấu hiệu của ung thư da với những biến đổi bất thường về hình dạng (viền không rõ ràng), màu sắc không đồng đều, kích thước tăng nhanh hoặc độ lồi cao nhanh chóng gây loét. Vị trí đặc biệt cũng có thể làm nốt ruồi trở thành ung thư da, như các vùng tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (mặt, cổ, ngực…) hoặc các vùng tiếp xúc nhiều như da đầu (do chải đầu), nếp quần áo…

Vị trí thường thấy khối u ở nam giới là trên ngực và lưng (do thường không mặc áo); ở nữ giới là cổ (do không mặc áo cổ). Đặc biệt, ung thư melanoma là một trong những loại ung thư thường gặp ở phụ nữ trẻ.

Dưới đây là một số dấu hiệu gợi ý để nhận biết nốt ruồi ác tính. Nếu bạn phát hiện một hoặc một số triệu chứng này, hãy nhanh chóng thăm bác sĩ da liễu.

• Thời điểm xuất hiện: Nốt ruồi xuất hiện lần đầu sau khi bạn đã trên 25 tuổi.

• Hình dạng không đối xứng, nốt ruồi không giống nhau hoặc không khớp với nhau.

• Viền không đều; viền có thể có răng cưa hoặc hình khía như vỏ sò.

• Màu sắc của nốt ruồi thay đổi hoặc không đồng đều.

• Đường kính của nốt ruồi lớn, từ 6mm trở lên.

• Sự thay đổi về kích thước, màu sắc, hình dạng và độ nổi lên của nốt ruồi.

• Nốt ruồi gây ngứa, đau, chảy máu, chảy dịch, bong tróc, hoặc bị mềm đi đột ngột.

• Rụng lông của nốt ruồi.

Ngoài ra, bạn cũng cần phân biệt nốt ruồi không phải là các đốm nâu xung quanh mắt, má hoặc mũi (thường được gọi là “nốt ruồi thịt”). Những đốm nâu này thực chất là tuyến dầu da – dạng bã dày – chứ không phải là các tế bào hắc tố như nốt ruồi. “Nốt ruồi thịt” không có nguy cơ phát triển thành ung thư da và có thể điều trị nếu bạn cảm thấy ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Nốt ruồi cũng dễ bị nhầm lẫn với tàn nhang. Tàn nhang cũng là những đốm nhỏ màu nâu thường xuất hiện trên mặt, cổ, ngực và cánh tay, nhưng chúng không gây hại cho sức khỏe. Tàn nhang thường xuất hiện dễ dàng trong mùa hè nắng nóng ở những người có da trắng.

Biến chứng của nốt ruồi

Nốt ruồi thường không gây ra nhiều biến chứng. Tuy nhiên, nguy cơ chính của nốt ruồi là ung thư ác tính.

Thật ra, nốt ruồi không phải là biểu hiện trực tiếp của ung thư da, mà là tế bào nốt ruồi loạn sản có thể biến đổi thành tế bào hắc tố trong một số điều kiện nhất định.

Những người có nhiều nốt ruồi (từ 10 trở lên), đặc biệt là nốt ruồi loạn sản, thường có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến da, đặc biệt là ung thư da. Xác suất mắc bệnh còn tăng lên nếu có các yếu tố nguy cơ khác như tiền sử gia đình mắc ung thư da, tiếp xúc lâu dài với ánh nắng mặt trời hoặc có làn da trắng…

Hơn nữa, nếu nốt ruồi nằm ở vị trí dễ bị tổn thương như dễ va chạm, trầy xước, bạn cần đặc biệt chú ý để tránh nốt ruồi bị chảy máu và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Nốt ruồi nhiễm trùng có thể gây đau nhức, chảy máu, chảy dịch, bong tróc hoặc trở nên mềm đi.

Chẩn đoán nốt ruồi

Bác sĩ có thể chẩn đoán nốt ruồi bằng cách quan sát trực tiếp hoặc kiểm tra da. Khi khám da liễu, bạn sẽ được kiểm tra toàn bộ cơ thể.

Theo Viện Y tế và Chăm sóc Quốc gia Anh (NICE), việc kiểm tra 7 điểm sau đây có thể đánh giá tình trạng của nốt ruồi:

• Nốt ruồi có gây đau, ngứa hoặc cảm giác lạ không?

• Nốt ruồi có màu đều không?

• Nốt ruồi có hình dạng bất thường không?

• Kích thước của nốt ruồi có thay đổi không?

• Đường kính nốt ruồi có lớn hơn 7mm không?

• Nốt ruồi có bị chảy dịch không?

• Nốt ruồi có sưng đỏ, viêm hoặc không?

Nếu nốt ruồi chỉ có những biến đổi nhẹ, bạn cần tiếp tục theo dõi trong vài tuần sau khi được chụp ảnh lâm sàng và đo kích thước nốt ruồi. Nếu nghi ngờ rằng đó là nốt ruồi có nguy cơ ung thư cao, bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết ngay lập tức. Nếu kết quả xét nghiệm nghi ngờ ung thư da, bạn sẽ cần phải tiến hành các xét nghiệm khác để xác định liệu bệnh có lan rộng hay không.

Chúng ta nên tự kiểm tra da toàn thân ít nhất 3-4 tháng một lần. Nếu phát hiện bất kỳ nốt ruồi mới hoặc có sự thay đổi, hãy đi kiểm tra sớm.

Tẩy nốt ruồi bằng cách nào?

Hầu hết nốt ruồi không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu bạn không tự tin, có thể sử dụng kem che khuyết điểm để tạ temporary che giấu. Đối với những nốt ruồi không tốt hoặc nếu bạn muốn loại bỏ triệt để, bạn có thể xem xét quyết định tẩy nốt ruồi.

• Tẩy nốt ruồi thường được thực hiện trong thời gian ngắn và bạn có thể điều trị ngay tại phòng khám. Bác sĩ sẽ gây tê cục bộ khu vực xung quanh nốt ruồi, sau đó sử dụng dụng cụ y khoa chuyên nghiệp để “loại bỏ” nốt ruồi. Tẩy nốt ruồi có thể để lại sẹo nhỏ, đối với những người có da nhạy cảm, còn có khả năng gây sẹo lồi hoặc thay đổi sắc tố da ở vết cắt.

• Kỹ thuật cắt bỏ nốt ruồi sẽ phụ thuộc vào kích thước và mức độ phát triển của nốt ruồi, cũng như khả năng lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Nếu có dấu hiệu ung thư đã lan sang máu hoặc hệ bạch huyết và hình thành khối u ở các vị trí khác, bạn sẽ cần những liệu pháp điều trị sâu hơn. Sau khi tẩy nốt ruồi, bạn cần chú ý vệ sinh vết thương và sử dụng thuốc giảm đau nếu cần. Ngoài ra, hãy tới khám sớm nếu vết thương sưng đỏ, đau, tiết dịch hoặc có mùi hôi.

• Nếu nốt ruồi trở lại sau khi đã tẩy, bạn cần tham khảo bác sĩ chuyên khoa sớm vì đó có thể là dấu hiệu của u ác tính.

Lưu ý: Đừng bao giờ tự tẩy nốt ruồi tại nhà. Tẩy nốt ruồi bằng cách tự lấy hoặc cắt bỏ nốt ruồi có nguy cơ gây hại cao, không chỉ làm tăng nguy cơ sẹo mà còn có thể gây viêm nhiễm. Đặc biệt, nốt ruồi ác tính có thể lây lan sang vùng da xung quanh, gây nguy hiểm.

Phòng ngừa nốt ruồi

Số lượng nốt ruồi được quyết định bởi yếu tố di truyền và tự nhiên, do đó không có cách nào ngăn ngừa việc xuất hiện nốt ruồi. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể giảm sự sậm màu của nốt ruồi hiện có và ngăn ngừa sự xuất hiện của nốt ruồi mới bằng cách bảo vệ da khỏi tác động của tia UV ánh sáng mặt trời, đặc biệt là trong giai đoạn thanh thiếu niên.

• Hạn chế ra ngoài vào lúc trời sáng nắng nóng: Tránh hoạt động ngoài trời từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều, khi ánh sáng mặt trời có nhiều tia cực tím nhất – ngay cả trong những ngày có mây.

• Sử dụng kem chống nắng: Theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ, bạn nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất 30, thoa lên da ít nhất 30 phút trước khi ra ngoài và thoa lại sau mỗi 2 giờ.

• Đừng bỏ qua các biện pháp che chắn: Nón lưỡi trai, mắt kính râm, áo dài tay và các vật phẩm che chắn khác sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi tia UV có hại.

Các câu hỏi thường gặp về nốt ruồi

1. Ai dễ bị nốt ruồi?

Nốt ruồi có tính di truyền, vì vậy nếu trong gia đình có người già có nốt ruồi, khả năng bạn cũng sẽ có. Ngoài ra, những người tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng mặt trời cũng có nguy cơ cao xuất hiện nốt ruồi mới.

2. Có thể ngăn ngừa nốt ruồi mới không?

Có thể ngăn ngừa việc xuất hiện nốt ruồi mới và giảm sự sậm màu của nốt ruồi hiện có nếu bạn biết cách bảo vệ da khỏi tác động của tia UV ánh sáng mặt trời.

3. Có nên tẩy nốt ruồi không?

Việc tẩy nốt ruồi hay không phụ thuộc vào sự lựa chọn cá nhân và tư vấn của bác sĩ da liễu, đặc biệt là nếu nghi ngờ rằng nốt ruồi có nguy cơ ác tính.

4. Khi nào cần tẩy nốt ruồi?

Nếu bạn cảm thấy nốt ruồi ảnh hưởng đến ngoại hình hoặc có nguy cơ ác tính, bạn có thể lựa chọn loại bỏ. Điều quan trọng là cần tẩy nốt ruồi tại các cơ sở y tế có bác sĩ chuyên môn, không nên tự tiện tẩy tại nhà để tránh nguy cơ nhiễm trùng.

5. Có nốt ruồi bất thường nên khám ở đâu?

Các bệnh viện có chuyên khoa da liễu hoặc các phòng khám da liễu có bác sĩ giàu kinh nghiệm là nơi bạn nên thăm khám nếu phát hiện bất thường ở nốt ruồi.

Theo TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích, nốt ruồi không phải là vấn đề gây lo ngại nghiêm trọng về sức khỏe. Tuy nhiên, bạn không nên coi thường những biến đổi của nốt ruồi và cần hạn chế các yếu tố có thể gây tổn thương và nhiễm trùng nốt ruồi.

Nếu bạn cần tư vấn hoặc điều trị với bác sĩ da liễu thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể lựa chọn các cách sau đây:

• Liên hệ tổng đài 0287 102 6789 (TP HCM) hoặc 024 3872 3872 (Hà Nội) để đặt lịch khám riêng với chuyên gia.

• Đăng ký hẹn khám tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/

• Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.

• Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh.

BVĐK Tâm Anh TP.HCM với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ và kỹ thuật viên lành nghề, cùng với vị trí thuận lợi, cam kết cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe da an toàn và hiệu quả.

Qua bài viết này, bạn đã hiểu thêm về những loại nốt ruồi. Chúng có đặc điểm khác nhau, không gây đau và phần lớn là không nguy hiểm. Một nốt ruồi có thể tồn tại đến 50 năm. Tuy nhiên, hãy đến gặp bác sĩ da liễu nếu bạn nghi ngờ rằng nốt ruồi của bạn có những biểu hiện bất thường.