Quý vị Phật tử chắc chắn đã quen thuộc với hai khái niệm trong Phật giáo: Phật giáo Đại thừa và Phật giáo Tiểu thừa. Đôi khi, chúng ta chỉ nghe qua nhưng không hiểu rõ về hai trường phái này. Vậy Phật giáo Đại thừa là gì? Điểm khác biệt giữa Đại thừa và Tiểu thừa là gì? Chúng ta sẽ tìm hiểu câu trả lời thông qua bài viết dưới đây.
Phật giáo Đại thừa là gì?
Phật giáo Đại thừa, phiên âm Hán Việt là Ma-ha-diễn-na, mang nghĩa là “con đường cứu vớt lớn” hay “cỗ xe lớn”. Đây là một trong hai trường phái lớn của đạo Phật, được truyền bá phổ biến ở Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam, Hàn Quốc và Triều Tiên.
Đây được xem là giáo phái cách tân của Phật giáo Nguyên thủy. Ngoài tên gọi Đại thừa, nó còn được biết đến với danh xưng Phật giáo Bắc tông, Phật giáo Bắc truyền hoặc Phật giáo Phát triển.
Nguồn gốc của Phật giáo Đại thừa
Khoảng 100 năm sau đức Phật nhập diệt, giáo đoàn Phật giáo đã tranh cãi với nhau về năm điều mới để quyết định có nên áp dụng những điều này hay không. Một nhóm Tỳ kheo bảo thủ không chấp nhận những thay đổi, trong khi nhóm còn lại ủng hộ.
Từ đó, giáo đoàn Phật giáo bị chia thành hai bộ phái chính là phái Thượng tọa bộ – Theravada bảo thủ và phái Đại chúng bộ – Mahasanghika cách tân.
Đại chúng bộ sau đó đã phát triển rộng rãi và tư tưởng Đại thừa cũng dần hình thành. Dù đã tách ra thành hai phái riêng biệt, cả hai đều không rời bỏ tôn chỉ của đức Phật.
Phật giáo Đại thừa thờ ai?
Phật giáo Đại Thừa được xem là tôn giáo có sự cải cách so với Phật giáo Nguyên Thủy. Nó đã chỉ ra rằng không chỉ giải thoát được cho bản thân mà còn có thể giúp cho rất nhiều người khác. Phật giáo Đại Thừa (Phật giáo Bắc Tông) cho rằng mọi người đều có thể đến được Niết Bàn thông qua sự cố gắng của chính mình.
Trường phái này không chỉ thờ cúng Đức Thích Ca mà còn thờ cúng nhiều vị Phật khác như Phật A Di Đà, Phật Di Lặc, Quan Thế Âm Bồ Tát, Địa Tạng Vương Bồ Tát, Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, Phổ Hiền Bồ Tát… Đáp án cho câu hỏi “Phật giáo Đại Thừa thờ ai?” chính là thờ cúng nhiều Phật và Bồ Tát.
Phân biệt Phật giáo Đại thừa và Tiểu thừa
Mặc dù đã được phân biệt thành hai giáo phái, Đại thừa và Tiểu thừa vẫn có nhiều điểm tương đồng. Điểm đầu tiên chính là cùng xuất phát từ Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, hai giáo phái đều tôn kính Ngài.
Phật giáo Đại thừa
Phái Đại thừa nghĩa là “con đường cứu vớt lớn”, “cỗ xe lớn”, có thể coi là tôn giáo cải cách. Phật giáo Đại thừa được truyền bá rộng rãi ở nhiều nước châu Á. Giáo lý Đại thừa có những điểm mới so với đạo Phật nguyên thủy. Nó quan niệm rằng không chỉ người xuất gia tu hành mà cả những người Phật tử khác cũng có thể được cứu vớt, giác ngộ.
Đại thừa không chỉ thờ cúng Đức Phật Thích Ca mà còn thờ cúng nhiều vị Phật khác như Phật A Di Đà, Phật A Di Lặc… Tông phái này cho rằng ai cũng có thể trở thành Phật. Họ cũng cho rằng sinh tử luân hồi và Niết Bàn là hai phạm trù giống nhau. Đại thừa không quá chú trọng việc xuất gia, cư sĩ tu tập tại nhà cũng có thể đạt đến Niết Bàn. Kinh sách của Đại thừa được viết bằng ngôn ngữ Phạn ngữ Sanskrit. Giới tăng lữ của Đại thừa bao gồm cả Sa di, Tỳ kheo và Sa di ni, Tỳ kheo ni (nam và nữ tu sĩ).
Phật giáo Tiểu thừa
Phái Tiểu thừa có nghĩa là “con đường cứu vớt nhỏ” hoặc “cỗ xe nhỏ”. Phật giáo Tiểu thừa được truyền bá rộng rãi ở nhiều nơi như Sri Lanka, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam.
Phái Tiểu thừa chỉ thờ cúng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni duy nhất. Chỉ có những người xuất gia tu hành mới được cứu vớt. Họ cho rằng người tu hành theo Tiểu thừa chỉ có thể giải thoát cho bản thân mà không thể giải thoát cho người khác. Tiểu thừa coi sinh tử luân hồi và Niết Bàn là hai phạm trù hoàn toàn khác nhau. Chỉ khi con người thoát ra khỏi vòng sinh tử luân hồi thì mới có thể lên được Niết Bàn. Phái Tiểu thừa rất chú trọng sự xuất gia, xa lánh thế gian. Cuộc sống tại gia không thể đem đến sự giải thoát. Kinh sách của Tiểu thừa được viết bằng ngôn ngữ Phạn ngữ Pali. Giới tăng lữ của Tiểu thừa chỉ bao gồm Sa di và Tỳ kheo.
Các môn đồ của phái Tiểu thừa cho rằng phái này chính là đại diện cho học thuyết thuần khiết và khởi thủy như những gì Đức Phật đã thuyết giảng. Phật tử thành thật hi vọng bài viết này đã giúp quý vị hiểu rõ hơn về Phật giáo Đại thừa và Tiểu thừa. Hãy luôn nhớ rằng “Muốn tạc tượng Phật trong lòng phải có Phật”. Trung tâm sáng tạo mỹ thuật Phật giáo Buddhist Art tự hào là cơ sở điêu khắc mang nét văn hóa và linh hồn Việt. Để biết thêm thông tin, hãy truy cập Khám Phá Lịch Sử.
Xem thêm:
