Văn khấn gia tiên là một phần không thể thiếu trong văn hóa tâm linh của người Việt Nam. Được coi là một truyền thống đẹp, văn khấn gia tiên là cách để mọi người giao tiếp với thế giới tâm linh, nhớ về tổ tiên, ông bà và những người thuộc dòng họ. Trong các dịp đặc biệt như ngày rằm, giỗ, hay lễ tết, viết văn khấn gia tiên là lời mời tổ tiên về thăm gia đình, thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên.
1. Văn Khấn Gia Tiên Là Gì?
Văn khấn gia tiên là một phương tiện kết nối, là cách để giao tiếp giữa hai thế giới âm – dương và là cách để con cháu mời tổ tiên, ông bà về ngự trên bàn thờ. Đồng thời, viết văn khấn gia tiên cũng là cách để con cháu báo cáo công việc gia đình trong khoảng thời gian qua. Nhưng ý nghĩa lớn nhất của văn khấn tổ tiên chính là thể hiện lòng thành kính và biết ơn của con cháu trong gia đình đối với tổ tiên.
2. Văn Khấn Gia Tiên Sử Dụng Trong Các Ngày Nào?
Theo văn hóa tâm linh của người Việt, viết văn khấn gia tiên được sử dụng trong các ngày như:
- Văn khấn gia tiên ngày mùng một và ngày rằm hàng tháng.
- Văn khấn gia tiên ngày tất niên.
- Văn khấn gia tiên ngày mùng 1 tết.
- Văn khấn gia tiên Tết Đoan Ngọ.
- Văn khấn gia tiên rằm tháng 7.
- Văn khấn gia tiên rằm tháng 8.
- …
Bất kỳ công việc nào liên quan đến thế gian và cõi âm đều được dân Việt cử hành với những bài cúng gia tiên phù hợp cho ngày lễ nhất.
3. Tiết Lộ Các Bài Văn Khấn Gia Tiên Chuẩn Nhất
3.1. Văn khấn ngày mùng một, ngày rằm hàng tháng
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.
Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển Tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ).
Hương chủ (chúng) con tên là: ………………… Sống tại: … Xã, … Huyện, … tỉnh…
Hôm nay là ngày… tháng…. năm…, tín chủ con nhờ ơn đức trời đất, chư vị Tôn thần, cù lao Tiên Tổ, thành tâm sắm lễ, hương, hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Chúng con kính mời: Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ ………, cúi xin thương xót con cháu linh thiêng hiện về, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ tại nhà này, đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ cho gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, làm ăn phát tài, gia đình hòa thuận.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).
3.2. Văn khấn gia tiên trước mộ
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy 9 phương Trời, 10 phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ Chư Vị Tôn thần
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ …… ( tên của vùng đất mộ được xây)
Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ………..( Âm lịch, năm dùng can chi. Ví dụ 2022: năm Nhâm Dần)
Ngày trước giỗ – Tiên Thường ………..
Tín chủ con là ………..
Ngụ tại: ………..
Nhân ngày mai là ngày giỗ của ………… (họ tên người mất)
Chúng con cùng toàn thể gia quyến tuân theo nghi lễ, thành tâm dâng lễ, quả cau lá trầu, hương hoa, trà quả, đốt nén tâm hương, trước ngay án tọa Tôn thần cùng chư vị uy linh, kính cẩn tâu trình.
Chúng con kính mời các vị Bản gia Thổ Công, Táo Quân, Long Mạch và các vị Thần linh linh thiêng hiển hiện trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia trên dưới chúng con an ninh khang thái, vạn sự tốt lành.
Kính thưa các vị Thần linh, Gia tiên chúng con và những vong hồn nội tộc được thờ phụng vị cùng về nơi đây cùng hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nếu có điều gì thiếu sót, mong quý ngài chứng giám bỏ qua.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
3.3. Văn khấn ngày giỗ đầu
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ …….. ( tên vùng đất gia đình đang ở )
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ tiên nội ngoại họ
Tín chủ (chúng) con là: …………………………………………. Tuổi ………………………( Âm lịch)
Ngụ tại: …………………………………………..
Hôm nay là ngày ……………tháng……….năm….…………(Âm lịch).
Chính ngày Giỗ Đầu của: ………………………………………( họ tên ông/bà, cha/mẹ đã mất)
Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia nam nữ đại tiểu đẳng, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tất thành.
Thành khẩn kính mời: Ông/bà/cha/mẹ ……………………..( họ tên đầy đủ)
Mất ngày tháng năm (Âm lịch): …………………………………
Mộ phần táng tại: ………..( tên vùng đất) xứ
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Cô Di và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Toàn gia nam nữ đại tiểu đẳng lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Nếu có điều gì thiếu sót kính mong quý ngài bỏ qua cho.
Phục duy cẩn cáo!
3.4. Văn khấn tổ tiên ngày giỗ thường niên
Con lạy chín phương Trời, Chư Phật thập phương.
Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy Tổ Tiên nội ngoại họ
Tín chủ (chúng) con là: ………( họ tên gia chủ ) Tuổi ……………. ( Âm Lịch theo Can Chi)
Ngụ tại: ………………………… ( tên vùng đất )
Hôm nay là ngày ……………… tháng …………………. năm ………………………… (Âm lịch).
Là chính ngày Cát Kỵ của ……………………………. ( họ tên người mất)
Thiết nghĩ vắng xa trần thế, không thấy âm dung.
Năm qua tháng lại ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Ngày Cát Kỵ, hôm nay chúng con và toàn gia con cháu thành tâm sắm lễ, quả cau, lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án thành khẩn kính mời……………………………………
Mất ngày ……….tháng………..năm …………………………(Âm lịch).
Mộ phần táng tại ……………………………
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Con lại xin kính mời các vị Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, Cô Di, Tỷ Muội và toàn thể các Hương hồn gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ con lại xin kính mời ngài Thổ Công, Táo Quân và chư vị Linh thần đồng lai giám cách thượng hưởng.
Tín chủ lại mời các vị vong linh Tiền chủ, Hậu chủ nhà này, đất này cùng tới hâm hưởng.
Toàn gia nam nữ đại tiểu đẳng lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì. Nếu có điều gì thiếu sót kính mong quý ngài bỏ qua cho sự ngu dốt của hậu sanh.
Phục duy cẩn cáo!
3.5. Nam Mô a Di Đà Phật! Nam Mô a Di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Văn khấn gia tiên ngày thường cầu mong gia đình bình an
Con lạy chín phương Trời,Chư Phật thập phương
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này
Các cụ Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ
Thúc bá đệ huynh và các hương linh nội ngoại
Hôm nay là ngày…….tháng……năm……. ( Âm Lịch)
Tín chủ con là: …………………
Ngụ tại: …………………………………….cùng toàn gia quyến
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả kính dâng, bày lên trước án
Chúng con thành tâm kính mời:
Các vị Tôn thần cai quản……( tên vùng đất) xứ
Hương hồn gia tiên nội, ngoại
Cúi xin quý Ngài thương xót tín chủ
Giáng lâm trước án. Chứng giám lòng thành. Thụ hưởng lễ vật
Phù trì tín chủ chúng con:
Toàn gia an lạc, mọi việc hanh thông
Người người được chữ an khang
Tám tiết vinh khang thịnh vượng
Lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang
Sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm
Giãi bày lòng thành, cúi xin chứng giám
Cúi xin quý ngày thượng trì, thụ hưởng lễ vật
Cẩn cáo!
Với những bài văn khấn gia tiên trên, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu thêm về truyền thống này. Thời gian tốt nhất để thắp hương và khấn gia tiên là vào sáng sớm và chiều tối trước 19 giờ. Khi cúng gia tiên, hãy sắm sửa đầy đủ lễ vật, mặc áo lịch sự, và thể hiện lòng thành kính.
