Khám Phá Lịch Sử: Lễ Cúng Đầy Tháng Cho Bé Trai

Cúng đầy tháng là gì?

Cúng đầy tháng (hay còn gọi là Cúng Mụ) cho bé là nghi thức quan trọng để thông báo sự có mặt của thành viên mới trong gia đình, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong các Bà Mụ đã có công nặn ra bé, Đức Ông đã che chở bảo vệ cho “mẹ tròn con vuông”, sẽ ban phước lành, may mắn cho đứa trẻ.

Cách tính cúng đầy tháng theo lịch âm hay dương?

Từ xưa đến nay, cúng đầy tháng cho bé hay mọi nghi lễ quan trọng đều tính theo lịch âm. Bởi Việt Nam là quốc gia có nền văn minh lúa nước, chủ yếu sống bằng nông nghiệp nên cách tính thời gian mùa màng sẽ theo mặt trăng. Chính điều này quy định cách tính mọi ngày lễ tết hay cúng bái đều lấy âm lịch làm chuẩn.

Tuy nhiên, trong thời gian đại hội nhập như hiện nay thì lịch dương luôn được sử dụng rộng rãi. Vì thế, lễ đầy tháng cho bé theo lịch âm hay dương đều được, miễn sao thuận tiện và dễ nhớ là được.

Lưu ý: Cúng đầy tháng cho bé theo ngày được tính dựa trên nguyên tắc “gái sụt hai, trai sụt một”. Nghĩa là nếu bé gái sinh vào ngày 22/1 âm lịch thì tổ chức cúng đầy tháng cho con gái vào ngày 20/2 âm lịch. Còn bé trai sinh ngày 20/1 âm lịch thì đầy tháng sẽ là ngày 19/2 âm lịch.

Bài văn cúng đầy tháng cho bé

Sinh con ra ai cũng muốn con khỏe mạnh, vững vàng, may mắn và được sự che chở của gia tiên cùng các vị thần linh. Vì vậy nghi lễ cúng đầy tháng cho trẻ không thể làm sơ sài. Dưới đây là mẫu bài văn cúng đầy tháng cho bé:

Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!

Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay, là ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt
Vợ chồng chúng con gồm có …………………………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………………………

Chúng con đang ngụ tại ……………………………………………………………………………………………………..

Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tâu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………………………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.

Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!

Ngay sau nghi thức cúng đầy tháng cho bé trai, bé gái sẽ là nghi thức khai hoa còn gọi là “bắt miếng”. Cháu bé được đặt ngay trên bàn giữa, chủ lễ rót trà thấp hương xin phép bắt miếng. Xong, bồng đứa trẻ một tay, tay kia cầm một nhánh hoa điệp (có thể hoa khác) vừa quơ qua, quơ lại trên miệng cháu bé vừa dạy những lời tốt đẹp như sau:

Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…

→ Link tải miễn phí bài văn cúng đầy tháng cho bé

Chuẩn bị đồ cúng đầy tháng cho bé trai

Ngoài đồ cúng cho bàn thờ Phật, gia tiên, ông Địa… Mâm cúng đầy tháng cho bé trai gồm có:

• 13 chén chè (12 chén chè nhỏ và 1 tô chè lớn)
• 13 đĩa xôi (12 đĩa xôi nhỏ và 1 đĩa xôi lớn)
• 1 con gà luộc
• Bộ tam sên (thịt heo luộc hoặc quay, trứng luộc, tôm hoặc cua luộc)
• Mâm ngũ quả
• Hoa tươi, nhang, đèn, trà, rượu, nước, muối, gạo
• 13 miếng trầu cánh phượng
• 13 đôi hài và 13 bộ váy áo đẹp
• 13 nén vàng

Cách sắp xếp mâm cỗ cúng đầy tháng cho bé trai

Khi chuẩn bị lễ vật cúng xong, bước tiếp theo là dâng lễ vật lên bàn cúng. Việc dâng mâm quả cúng đầy tháng cho bé trai và các lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai cũng phải tuân theo trình tự nhất định. Khi sắp xếp mâm đồ cúng đầy tháng cho bé trai lên bàn tổ tiên, mẹ cần chia thành 2 mâm.

Một mâm nhỏ ở dưới và cách mâm lớn ở trên không quá 10 phân. Trên mâm bàn nhỏ thường bày lễ vật cúng kính Đức Ông. Mâm bàn lớn cao hơn sẽ bày lễ vật cúng 12 Bà Mụ. Cách đặt mâm cúng luôn tuân theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả” tức phía Đông là vị trí đặt bình hoa và phía Tây là vị trí đặt lễ vật.

Lễ vật cúng bà Mụ cho bé trai

Theo quan niệm dân gian, em bé được hình là nhờ 1 bà Chúa và 12 bà Mụ. Trong đó bà Chúa chịu trách nhiệm chính, còn 12 bà Mụ làm nhiệm vụ nặn ra hình hài đứa trẻ, mỗi bà mụ phụ trách một bộ phận. Do đó, khi chuẩn lễ vật để cúng đầy tháng phải đầy đủ:

• Cúng Bà Mụ:

  • 12 Chén chè nhỏ (đặc biệt là chè đậu đỏ với kỳ vọng con trai mình sau này sẽ đỗ đạt cao, làm quan lớn…)
  • 12 Đĩa xôi nhỏ, nên cúng xôi gấc
  • 12 Chén cháo nhỏ
  • 12 Ly nước
  • 2 Đĩa bánh hỏi
  • Các loại bánh dành cho trẻ con xếp thành 12 đĩa
  • Khoảng 2 kg thịt quay chi làm 12 đĩa
  • Đồ hàng mã (giấy tiền), hương, đèn
  • Ngoài ra còn có: 12 đôi hài xanh, 12 nén vàng màu xanh, 12 bộ váy áo xanh, 12 miếng trầu cánh phượng, 12 con cua, 12 con ốc, 12 con tôm.

• Cúng Đức Ông và ba Đức thầy:

  • 1 đĩa xôi lớn
  • 12 đĩa xôi nhỏ
  • 3 chén cháo nhỏ
  • 1 tô cháo lớn
  • 13 cái bánh tráng nướng
  • 1 con gà hoặc vịt luộc
  • 1 mâm hoa quả
  • 1 mâm cơm (cơm, cá, canh, thịt luộc và đồ xào).

Chuẩn bị đồ cúng đầy tháng cho bé gái

Gồm có:

• Xôi đậu xanh hoặc xôi gấc (12 chén nhỏ, 1 chén lớn)
• Chè trôi nước (12 chén nhỏ, 1 chén lớn)
• Kẹo bánh (12 đĩa)
• Nước lọc (12 chén)
• Rượu 12 chén
• Trái cây (có thể chọn 5 loại quả như dứa, cam hoặc quýt, chuối, táo, xoài…)
• Hoa tươi (tùy chọn loại hoa như hoa hồng, hoa cát tường, hoa ly…)
• Nhang
• Nến
• Gạo tẻ, muối hạt sạch
• Trầu têm cánh phượng
• Tiền vàng mã
• Thịt lợn (có thể thịt lợn quay, thịt chân giò…)
• 1 con gà luộc
• Giấy cúng đầy tháng (gồm có mâm hài và đồ cho bà Chúa và bà Mụ)

Cách sắp xếp mâm cúng đầy tháng bé gái

Theo quan niệm của ông bà ta cho rằng thì trước khi cúng thì các thứ tự trên mâm cúng phải được sắp xếp đúng cách “Đông bình Tây quả” có ý nghĩa rằng là phía Đông phải đặt bình hoa còn phía Tây đặt lễ vật cúng.

Thường thì lễ vật cúng đầy tháng cho bé gái sẽ được sắp xếp cân đối ở trên hai bàn: Một bàn nhỏ và một bàn to. Bàn to bày các đồ cúng 12 bà Mụ còn bàn nhỏ được đặt cách 10 phân dùng để bày những đồ cúng kính Đức ông.

Lễ vật cúng mụ cho bé gái

Theo quan niệm của dân gian từ khi bé ở trong bụng mẹ cho đến khi sinh ra là do 12 bà Mụ nặn, mỗi bà đảm nhận một chức năng khác nhau. Vì vậy, trong ngày lễ đầy tháng ngoài việc tổ chức tiệc mời giới thiệu thành viên mới trong gia đình, gia chủ còn phải chuẩn bị mâm lễ cúng đầy tháng cho bé gái.

• Cúng 12 Bà Mụ:

  • 12 bát chè nhỏ, 1 chè lớn (chè đậu xanh, chè trôi nước)
  • 12 đĩa xôi, 1 xôi lớn (xôi đậu xanh hoạc xôi gấc, xôi lá cẩm)
  • Cháo (12 bát nhỏ), 1 tô cháo lớn
  • Bánh hỏi (12 đĩa nhỏ, 1 đĩa lớn)
  • Thịt lợn quay (12 miếng nhỏ, 1 miếng lớn)
  • Rượu (12 ly rượu nhỏ, 1 ly lớn)
  • Nước (12 ly nhỏ, 1 ly nước lớn)
  • Nến (đèn cầy)
  • Tiền vàng mã
  • Hương thắp
  • Hoa tươi

• Cúng Đức Ông:

  • 1 con gà luộc chín
  • 1 tô cháo
  • 3 đĩa xôi lớn
  • 1 miếng thịt heo quay
  • 1 đĩa hoa quả (gồm 5 loại quả)
  • 1 đĩa trầu têm cánh phượng
  • Hoa tươi (hoa hồng, hoa cúc hoặc hoa cát tường,…)
  • Tiền giấy, vàng mã
  • Rượu nếp

Hy vọng rằng với những thông tin sẽ giúp bố mẹ thực hiện lễ cúng chu đáo và trọn vẹn nhất. Chúc các bé nhà bạn hay ăn chóng lớn, khỏe mạnh và thông minh.