Người Việt Nam thường gọi Tết Đoan Ngọ ngày 5/5 là Tết giết sâu bọ. Truyền thống cho biết, đây là thời điểm bắt đầu tiêu diệt sâu bọ và loại bỏ các loài gây hại cho cây trồng, súc vật và người.
Vào buổi sáng của Tết Đoan Ngọ, mọi người thường cùng gia đình thưởng thức bánh tro, chè hạt sen, trái cây và rượu nếp để đẩy lùi sâu bọ và bệnh tật. Món rượu nếp thường được ăn ngay sau khi thức dậy.
Mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ bao gồm các loại trái cây như vải, mận, rượu nếp, bánh gio… Miền Bắc thường có thêm bát cơm rượu nếp cẩm hoặc cơm rượu nếp cái hoa vàng.
Mâm cỗ cúng Tết Đoan ngọ.
Tết Đoan Ngọ diễn ra vào giữa trưa. Theo truyền thống, cúng Tết Đoan Ngọ thường được thực hiện từ 11h đến 13h của ngày 5/5 Âm lịch.
Tuy nhiên, với cuộc sống hiện đại và bận rộn, nhiều người không thể về nhà vào buổi trưa. Do đó, việc cúng Tết Đoan Ngọ trở nên linh hoạt hơn. Nhiều gia đình chỉ cúng vào buổi sáng sớm trước khi đi làm, với những lễ vật đơn giản như hương hoa, trái cây, cơm rượu nếp, bánh gio. Những gia đình có điều kiện sẽ cùng nhau dùng bữa trưa và cúng vào giữa trưa. Một số gia đình cầu kỳ hơn, sẽ thắp hương vào buổi sáng sớm để mọi người thưởng thức trái cây, rượu nếp để tiêu diệt sâu bọ, sau đó mới làm mâm cỗ cúng gia tiên và các vị thần linh.
Văn khấn cúng Tết Đoan Ngọ
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân.
Con kính lạy tổ tiên, hiển khảo, hiển tỷ, chư vị hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng tổ khảo, tổ tỷ).
Tín chủ chúng con là… ngụ tại…
Hôm nay là ngày mùng 5/5 âm lịch, nhằm ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa, trà, quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh, gia tiên nội ngoại họ…, cúi xin các vị thương xót con cháu, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị tiền chủ, hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an, bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).
