Cùng tìm hiểu về ý nghĩa, lễ cúng và văn khấn ngày rằm, văn khấn mùng 1 hàng tháng đầy đủ nhất, để đảm bảo tuân thủ các nghi lễ và mang lại sự bình an, điều tốt lành đến với tổ tiên và gia chủ.
Truyền thống khấn thổ công, gia tiên mùng 1 và ngày rằm
Phong tục cúng thổ công vào ngày rằm 15 và mùng 1 âm lịch hàng tháng đã tồn tại từ lâu đời như một truyền thống để tưởng nhớ nguồn gốc tốt đẹp, ghi nhớ công ơn của ông bà tổ tiên. Vào những ngày này, hầu hết các gia đình Việt đều chuẩn bị lễ cúng một cách tỉ mỉ và thực hiện lễ khấn cúng tổ tiên.
Cúng mùng 1 hàng tháng
Tục lệ cúng ngày mùng 1, còn được gọi là ngày Sóc, mang ý nghĩa khởi đầu, bắt đầu. Vì vậy, vào ngày mùng 1 âm lịch, con cháu sẽ chuẩn bị lễ và đọc văn khấn cúng tổ tiên, thổ công để thể hiện lòng thành và cầu mong sự bảo trợ và bình an.
Cúng ngày rằm hàng tháng
Phong tục cúng ngày rằm 15 âm lịch hàng tháng, hay còn gọi là ngày Vọng, có ý nghĩa nhìn xa và ngóng chờ. Đây là ngày mặt trăng và mặt trời đối xứng nhau xa nhất, khi mà mặt trăng sáng soi tỏ lối đi. Theo ông bà tổ tiên, trong những ngày này, mặt trăng và mặt trời nhìn rõ thấy nhau, thấu hiểu nhau, chiếu soi mọi vấn đề. Do đó, con người trở nên sáng suốt, thanh khiết và đẩy lùi ưu phiền, lo lắng và tăm tối trong tâm hồn.
Phong thủy và tâm linh tin rằng, nhờ vào đó, thần thánh và tổ tiên sẽ thông thương với con người. Đây là thời điểm thích hợp để tỏ lòng biết ơn và cầu nguyện sao cho dễ đạt được sự an lành và cát tường. Vì vậy, vào ngày mùng 1 và 15 hàng tháng, con cháu thường tổ chức lễ cúng để tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục và xây dựng cuộc sống, cũng như cầu mong điều tốt lành tới.
Ý nghĩa phong tục cúng thổ công và gia tiên vào ngày rằm mùng 1 hàng tháng
Lễ cúng mùng 1 thể hiện lòng thành và tôn kính. Còn ngày rằm 15 hàng tháng mục đích là cầu sự thấu hiểu và cát tường cho gia đình. Hiện nay, lễ cúng ngày rằm và mùng 1 hàng tháng thường được tổ chức đúng vào ngày hoặc cúng vào chiều ngày 30 (ngày cuối tháng) và ngày 14 hàng tháng theo lịch âm.
Sắm lễ vật cúng tổ tiên mùng 1, ngày rằm 15 gồm những gì?
Việc chuẩn bị lễ và văn khấn ở mỗi nơi có các phong tục, cách thức khác nhau, nhưng về cơ bản, nó đều thể hiện lòng thành và tôn kính đối với những người đã khuất và cội nguồn của mình. Tuy nhiên, thông thường, lễ và văn khấn mùng 1 và ngày rằm thờ tổ tiên và thổ công được tổ chức tại nhà.
Đối với việc sắm lễ vật cúng gia tiên và thổ công vào ngày rằm hàng tháng, không quá cầu kỳ và khá đơn giản so với các lễ rằm tháng giêng, rằm tháng 7, rằm tháng 8, mùng 1 Tết… Bạn có thể sắm lễ vật là những sản phẩm tự làm hoặc mua những đồ tươi ngon nhất để dâng lên kính ông bà tổ tiên.
Thông thường, lễ cúng rằm, mùng một được chọn những lễ chay như: hương, hoa quả, bánh kẹo. Nếu muốn thêm lễ thì có thể sắm lễ chay hoặc mặn như: thịt luộc hoặc gà luộc, rượu, các món mặn khác. Chú ý không chọn những loại quả còn chưa chín, không sử dụng nước lã và hoa cần phải tươi.
Đối với phong tục đốt vàng mã, nó được coi là một quan niệm truyền thống để mong ông bà có thể sống an nhàn, không lo thiếu tiền bạc và phù hộ gia đình. Đối với đạo Phật, không có quan niệm đốt vàng là để báo hiếu. Tuy nhiên, vì là truyền thống nên vẫn được mọi người duy trì.
Nhìn chung, sắm lễ vào ngày mồng một và ngày rằm chủ yếu là để tôn trọng và cầu xin. Lễ vật có thể rất giản dị nhưng cần tuân thủ các thủ tục cơ bản để có một lễ cúng rằm, mùng 1 thành kính và mang đến sự bình an và lộc lành.
Mâm cỗ chay để cúng rằm mùng 1 cũng đủ thành tâm
Mẫu văn khấn nôm bài cúng thổ công, gia tiên ngày rằm mùng 1 hàng tháng
Để tổ chức nghi lễ cúng gia tiên và thổ công vào ngày rằm mùng 1 hàng tháng, ngoài việc chuẩn bị lễ vật, bạn cần biết cách thực hiện các bài văn khấn thổ công và gia tiên. Đây là những bài cúng chu đáo để mời ông bà, tổ tiên đến chứng kiến và khấn cúng mùng 1 ngày rằm hàng tháng. Gia chủ có thể sử dụng bài văn cúng nôm hoặc văn khấn gia tiên theo khả năng để tổ chức lễ rằm, mùng 1.
Bài văn khấn cúng thổ công ngày rằm, mùng 1 hàng tháng
(Các mẫu văn khấn nôm, bài cúng gia tiên mùng 1, ngày rằm hàng tháng)
Nam mô a di Đà Phật! (x 3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười Phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Thần quân.
Con kính lạy ngài Bản gia thổ địa Long Mạch.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn thần.
Con kính lạy ngài tiền hậu địa chủ tài thần.
Con kính lạy các Tôn thần cai quản trong khu vực này.
Tín chủ (chúng) con là: ……………………………………..
Ngụ tại: …………………………………………………………..
Hôm nay là ngày …… tháng …… năm …., tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kim ngân trà quả đốt nén hương thơm dâng lên trước án. Chúng con thành tâm kính mời: ngài Kim Niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, ngài Bản gia Thổ địa. Long Mạch Tôn thần, các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Phúc đức chính thần, các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này. Cúi xin các Ngài nghe thấu lời mời thương xót thương tín chủ giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc công việc hanh thông. Người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật! (x 3 lần)
Văn khấn gia tiên ngày rằm, mùng một và ngày thường
Nam mô a di Đà Phật (x 3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật.
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này.
Các cụ Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ
Thúc bá đệ huynh và các hương linh nội, ngoại.
Hôm nay là ngày …. tháng ….. năm …..âm lịch tức ngày…. Tháng… năm…. Dương lịch
Tín chủ con là ………………………………………….. ….
Ngụ tại … số nhà
Nhất tâm tưởng, vạn tâm cầu
Mang miệng đến tâu
Mang đầu vọng bái
Chắp tay con vái
Trước cửa Tam tòa
Lòng con tha thiết
Cầu xin Thánh Mẫu
Cùng cô cùng cậu
Rũ lòng thương xót
Trước sau như một
Đội đức từ bi
Lầm lỗi điều gì
Xin Mẫu đại xá
Phù cho tất cả
Con cháu khang ninh
Tỏ đức hiếu sinh
Anh linh Thánh Mẫu Cứu khổ trừ tai
Tiến phúc tăng tài
Xin ngài chứng giám. Nam mô A di đà Phật. 3 lần
Bài văn cúng mùng một, rằm hàng tháng khi lễ chùa
Nam mô Thương Thường trụ Phật
Nam mô Thập phương thường trụ Pháp
Nam mô Thập phương thường trụ Tăng
Nam mô bản xứ thích ca Mân ni Phật
Nam mô cực lạc thế giới A di đà Phật
Nam mô dương Lai hạ sinh Di lạc Tôn Phật
Nam mô thập phương Tam thế Nhất Thiết
Chư Phật nam mô đại trí văn thù sư lợi Bồ Tát
Nam mô Đại hạnh Phổ hiền Bồ Tát
Nam mô Đại bi quan thế âm Bồ Tát
Nam mô Đại lực đại thế chi Bồ Tát
Nam mô Đại nguyên Đại tạng Vương Bồ Tát
Nam mô thanh tịnh Đại hải chúng Bồ Tát
Nam mô thanh tịnh Đại hải chúng Bồ Tát
Nam mô thanh tịnh Đại hải chúng Bồ Tát
Nam mô Lịch đại Tổ sư Bồ Tát
Nam mô Hộ pháp Chư thiện Bồ Tát
Nam mô già Tam thánh chúng Bồ Tát
Nay nhân ngày …tháng …năm…
Con lạy tứ vị chầu bà
Tam hòa Thánh mẫu
- Đệ nhất Thượng thiên
- Đệ nhị Thượng ngàn
- Đệ tam Thoải phủ
Con lạy năm dinh quan lớn
Mười dinh các quan
Con lạy thập nhị tiên cô
Thập nhị Thánh cậu
Con lạy Trần triều hiển thánh
Hưng Đạo Đại Vương
Nay nhân ngày … tháng … năm…
Tín chủ con: Tên họ, vợ chồng…
Ngụ tại … số nhà
Nhất tâm tưởng, vạn tâm cầu
Mang miệng đến tâu
Mang đầu vọng bái
Chắp tay con vái
Trước cửa Tam tòa
Lòng con tha thiết
Cầu xin Thánh Mẫu
Cùng cô cùng cậu
Rũ lòng thương xót
Trước sau như một
Đội đức từ bi
Lầm lỗi điều gì
Xin Mẫu đại xá
Phù cho tất cả
Con cháu khang ninh
Tỏ đức hiếu sinh
Anh linh Thánh Mẫu Cứu khổ trừ tai
Tiến phúc tăng tài
Xin ngài chứng giám. Nam mô A di đà Phật. 3 lần
Lưu ý sử dụng đồ lễ cúng rằm, mùng 1 sau khi cúng
Đồ lễ sau khi cúng cần được đối xử cẩn thận và biết cách sử dụng để không xem thường và lãng phí lộc gia tiên cũng như các vị thần.
- Đối với lễ chùa sau khi khấn xong, chờ hết tuần hương để xin thụ lộc về nhà và tán lộc cho chùa.
- Đối với lễ cúng gia tiên và thổ công vào ngày rằm hàng tháng, chờ hết hương có thể hạn nước, hoa quả, nước thì dải xuống đất hoặc hất lên trời (mái nhà). Nếu muốn uống, phải đổ sang cốc khác mới được uống, không được uống bằng cốc sử dụng để thờ. Hoa không nên để héo trên bàn thờ và trước khi vứt đi, nên cho vào túi nilon riêng biệt và bỏ vào thùng rác.
Lễ cúng ngày rằm và mùng 1 hàng tháng là một trong những phong tục truyền thống và hiếu đạo của con cháu đối với người đã khuất và thần linh, thổ địa. Lễ này được gia đình tổ chức đầy đủ và không cầu kỳ để đảm bảo sự thanh tịnh.
Hy vọng những chia sẻ về ý nghĩa, lễ cúng và các bài văn khấn gia tiên, thổ công vào các ngày rằm, mùng 1 hàng tháng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phong tục tập quán, lễ cúng và thực hiện các nghi lễ đúng cách, đảm bảo sự thành kính và mang đến sức khỏe, an lành và tài lộc cho gia đình.
Mời độc giả tham khảo thêm: Văn khấn đổ mái nhà, cúng cất nóc nhà, sắm lễ cúng đổ trần tầng 1.
