Lễ cúng chúng sinh, hay còn gọi là cúng bố thí cho các cô hồn trong lúc đang lưu lạc, không tìm được vị trí thích hợp và chịu nhiều oan trái trong cuộc sống… Những linh hồn này vô cùng đáng thương vì không có ai cúng thờ, hoặc chết một cách oan ức, lang thang không tìm được đường về với tổ tiên. Lễ cúng chúng sinh được tổ chức hàng tháng, vào ngày mùng 2 và mùng 16, nhưng đặc biệt quan trọng là thời điểm tháng “cô hồn” từ ngày 1 tháng 7 âm lịch đến cuối tháng, đặc biệt là ngày Rằm tháng 7, lúc mà tất cả các linh hồn trở về thế gian, trong đó có nhiều linh hồn đói khát.
Mục đích của lễ cúng chúng sinh không chỉ để bố thí cho các cô hồn mà còn để chúng không gây rối, quấy nhiễu và ảnh hưởng đến gia đình.
Lễ cúng cô hồn là lễ bố thí thức ăn cho những linh hồn không ai cúng thờ (như những người chết oan, chết đói khát, chết vì bom đạn… lưu vong ở nơi xa quê hương… và còn rất nhiều linh hồn tương tự được gọi là chúng sinh). Theo quan niệm dân gian, tháng “cô hồn” bắt đầu từ ngày 1 tháng 7 âm lịch và kéo dài đến cuối tháng. Tuy nhiên, nhiều người chọn thời điểm Rằm tháng 7 để đảm bảo tất cả các linh hồn trở về thế gian, trong đó có nhiều linh hồn đói khát. Vào dịp này, người sống cúng đồ ăn để không bị ma quỷ quấy nhiễu. Tuy nhiên, không phải linh hồn nào cũng sẵn lòng nhận đồ cúng, có những linh hồn không hài lòng, gây rối và quấy nhiễu gia đình.
Để đảm bảo hiệu quả của lễ cúng chúng sinh, không nên tổ chức lễ vào ban ngày vì mặt trời rất mạnh còn linh hồn rất yếu. Thay vào đó, lễ nên được tổ chức vào buổi chiều tối, nhưng trước 12 giờ đêm ngày 15 âm lịch. Riêng lễ Vu Lan thì được diễn ra vào ban ngày.
Theo truyền thống, buổi chiều tối được coi là thời điểm lý tưởng để các linh hồn mới tụ lại và nhận những món quà mà gia chủ cúng bố thí cho.
Trong trường hợp không thể đăng ký tham gia các khóa cầu siêu và muốn tổ chức lễ cúng chúng sinh tại nhà, bạn có thể thực hiện theo thứ tự sau đây: đi chùa buổi sáng để làm lễ cầu siêu và báo hiếu gia tiên, sau đó về nhà thắp hương để tưởng nhớ người đã mất.
Khi tổ chức lễ cúng cô hồn tại nhà, mâm lễ phải được đặt ở ngoài sân, ngoài đường, không có quy định về hướng lễ. Tuyệt đối không đặt mâm lễ ở trước cửa và chỉ thực hiện sau khi đã cúng Phật, cúng thần linh, cúng gia tiên, cúng thí thực cô hồn và phóng sinh. Theo quan niệm dân gian, người cúng không nên ăn đồ cúng cô hồn và không mang đồ cúng đó vào nhà (trừ khi không có ai tranh giành thì có thể cho vào túi để người ăn đường).
Hãy chắc chắn chuẩn bị đầy đủ các vật phẩm lễ cúng trước khi tố chương chuẩn bị lễ cúng chúng sinh. Khi mâm lễ cô hồn đã được trình bày trên sân, chủ nhà nên mặc áo quần gọn gàng và chỉnh tề. Chủ nhà nhìn ra đường và bắt đầu đọc văn khấn cúng cô hồn. Tay chắp hai mu bàn tay vào nhau như khi chắp tay cầu siêu, sau khi đọc xong mỗi đoạn, chủ nhà cúi người chắp tay ra đường. Cuối cùng, chủ nhà chắp tay 3 lần và rải gạo muối ra đường.
Để xếp các vật phẩm lễ cúng chúng sinh, quần áo nên được để cuối cùng, sau đó đến tiền vàng, mũ và các vật phẩm khác. Điều này không chỉ thuận tiện cho việc di chuyển, mà còn thể hiện sự tinh tế và lòng tin tưởng của chủ nhà đối với linh hồn.
Nếu bạn muốn xếp tiền cúng lẻ, hãy giữ lại các tờ tiền lẻ và gắn chúng vào mâm quả, mâm bánh kẹo. Đây cũng là cách xếp tiền cúng phổ biến khi thực hiện lễ cúng ở các đình chùa.
Dưới đây là một số lưu ý khi tổ chức lễ cúng chúng sinh:
- Chỉ nên tổ chức lễ cúng chúng sinh ngoài trời, đóng cửa nhà (trường hợp nhà có ngõ thì mở cửa ngõ), để linh hồn đến và đi mà không xâm phạm vào nhà.
- Nên tổ chức lễ vào buổi chiều, tối và tránh tổ chức sau 21 giờ để linh hồn dễ nhận được đồ cúng.
- Sau khi hoàn thành lễ cúng chúng sinh, hãy đốt đồ mã ngay tại chỗ để linh hồn nhận và rời đi ngay.
- Sau khi tổ chức lễ cúng chúng sinh, hãy vẩy muối gạo ra xa các phương hướng để bảo vệ gia đình và xua tan ma quỷ.
- Trẻ em, phụ nữ mang bầu và người già không nên có mặt khi tổ chức lễ cúng chúng sinh, vì linh hồn có thể gây phiền toái và quấy rối.
Dưới đây là danh sách các vật phẩm lễ cúng chúng sinh:
- Tiền vàng từ 15 lễ trở lên, quần áo chúng sinh từ 20 đến 50 bộ.
- Tiền chúng sinh (tiền tờ), hoa, quả với 5 màu sắc khác nhau.
- Bỏng ngô, khoai lang luộc, ngô luộc, sắn luộc.
- Kẹo bánh, tiền mặt (tiền thật với mệnh giá khác nhau).
- Trường hợp tổ chức lễ cúng chúng sinh kèm lễ cháo, hãy chuẩn bị thêm mâm gạo muối (5 bát, 5 đôi đũa hoặc thìa).
Vị trí để đặt lễ cúng chúng sinh nên ở ngoài trời hoặc trước cửa chính của ngôi nhà.
Khi đốt tiền vàng và quần áo, hãy vãi gạo muối ra 5 phương 4 hướng.
Đây là một số văn khấn trong lễ cúng chúng sinh vào Rằm tháng 7:
- Kính lễ mười phương Tam Bảo để chứng minh công đức.
- Ngày hôm nay là ngày Rằm tháng Bảy năm Canh Tý (2020).
- Tôi tên là: [Tên của bạn] số tuổi [Tuổi của bạn] ở số nhà…, đường…, phường (xã)…, quận (huyện)…, tỉnh (thành phố)…
Tôi trân trọng kính mời tất cả các linh hồn, nhỏ lớn, sinh mạng đi qua, có danh không danh, chiến sĩ hy sinh, đồng bào tử nạn… đến đây nhận lộc tốt…
Tôi đặt lòng thành tịnh, thiết lập đạo tràng, bày tiệc cam lồ, kỳ an gia trạch, kỳ an bổn mạng. Nhờ đức Phật và các thần linh, tôi mong muốn gia đình luôn an lành, thuận lợi trong kinh doanh, có may mắn và như ý, dòng họ tuân thủ đạo lý, con cháu tiến bộ trong học hành, cầu mong thế giới hòa bình và tất cả mọi người có cuộc sống viên mãn.
Nam mô Phật, Nam mô Pháp, Nam mô Tăng. Xin cho tất cả linh hồn siêu thoát lên đại thượng đài…
- Bài cúng chúng sinh Rằm tháng 7:
Nam mô A di đà Phật (3 lần)
Tôi kính lạy Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giáng trần,
Tôi kính lạy Bồ Tát Quan Âm,
Tôi kính lạy Táo phủ Thần quân và các linh hồn,
Tháng 7 chuẩn bị bước vào thu phân,
Ngày rằm, xin cầu siêu cho linh hồn tan hợp,
Thế gian đóng cửa, không nhà, bơ vơ,
Đại Thánh Khảo giáo,
A nan Đà Tôn giả,
Tiếp chúng sinh, không mải, không mồ, bốn phương,
Gốc cây xó chợ, đầu đường,
Không có nơi nương tựa, lang thang suốt đêm ngày,
Qua năm đói rét cơ hàn,
Không quần áo che lạnh, may mắn đến đâu.
Cô hồn từ bắc, nam, đông và tây,
Trẻ con, trai gái cùng về đây hội đôi,
Dù chết uổng, chết oan,
Chết vì nghiện hút, chết vì tham lam giàu,
Chết vì tai nạn, chết vì bệnh tật,
Chết vì đấm đá chiến đàn,
Chết vì bom đạn, chết vì dao binh,
Chết vì những con vật sinh sản,
Chết vì bị sét đánh giữa trời.
Hôm nay nghe lời mời thỉnh của chủ thánh,
Tất cả hôm nay nhận lễ cúng mọi lời,
Đến và tiếp nạp những phúc lộc tràn đầy,
Cơm, canh, cháo, nẻ, trầu và cam lồ,
Hãy mang theo một ít để dành cho ngày mai.
Hãy bảo vệ tín chủ, mang lại tài lộc,
An khang thịnh vượng và sự hòa hợp trong gia đình.
Hãy nhớ ngày xá tội cho linh hồn,
Hãy quay trở lại với lòng thành tâm mời thỉnh.
Bây giờ đã nhận hưởng xong,
Hãy dẫn nhau về nơi âm phần,
Hãy kiếm hóa kim ngân,
Hãy cùng hài hòa xếp tiền và quần áo.
Tôi kính cáo tôn thần để chứng minh công đức,
Hãy đổi thức ăn cho nhiều.
Tôi kính cáo tôn thần để chứng minh nước uống cho nhiều.
Tôi kính cáo tôn thần để cúng dường.
Bàn tay tha thiết xin cầu cho linh hồn.
