Cúng tất niên là một nghi lễ quan trọng để kết thúc năm cũ và chào đón năm mới. Đây là một phần không thể thiếu trong lễ cúng tất niên của người Việt, thể hiện lòng thành kính của người làm lễ. Nếu bạn đang tìm hiểu về nghi thức cúng tất niên, hãy đọc bài viết dưới đây để có được văn khấn đầy đủ nhất.
Cúng tất niên là gì? Ý nghĩa
Cúng tất niên là một trong những phong tục truyền thống lâu đời của người Việt Nam. Nghi lễ này diễn ra vào những ngày cuối năm theo lịch âm, thường là vào chiều ngày 30 tháng Chạp. Lễ cúng Tất niên nhằm kết thúc năm cũ và chuẩn bị đón chào năm mới sắp tới.
Ngày cúng tất niên cũng là dịp gia đình tụ họp cuối năm. Tất cả thành viên cùng nhau sum vầy bên mâm cơm ấm áp, nhìn lại những gì đã qua và chia sẻ những nguyện vọng cho năm mới. Ngoài việc thể hiện nếp sống tâm linh, cúng tất niên còn mang ý nghĩa sâu xa về tình cảm và lòng biết ơn của người Việt.
Ngoài ra, nhiều công ty và cơ quan cũng tổ chức lễ cúng tất niên để mang đến sự may mắn và thành công cho sự nghiệp và làm ăn của mình.
Cúng tất niên vào lúc nào?
Cúng tất niên ngày nào tốt?
Theo các chuyên gia phong thủy, thời điểm cúng tất niên thích hợp nhất là vào ngày 29 hoặc 30 tháng Chạp. Sau khi gia đình đã dọn dẹp nhà cửa và trang hoàng với đào, cây mai, chậu quất, thì sẽ chuẩn bị mâm cỗ cúng tất niên.
Năm nay, thời điểm cúng tất niên Quý Mão là trong 3 ngày 28, 29, 30 tháng Chạp, tương ứng với các ngày 19/1, 20/1 và 21/1 năm 2023 theo lịch dương.
Cúng tất niên giờ nào tốt?
Bạn có thể chọn giờ cúng tất niên trong các thời điểm sau:
-
Ngày 28 tháng Chạp (tức 19/1/2023): Giờ hoàng đạo là Tý (23 – 1h), Sửu (1 – 3h), Mão (5 – 7h), Ngọ (11 – 13h), Thân (15 – 17h), Dậu (17 – 19h).
-
Ngày 29 tháng Chạp (tức 20/1/2023): Giờ đẹp bao gồm Dần (3 – 5h), Mão (5 – 7h), Tỵ (9 – 11h), Thân (15 – 17h).
-
Ngày 30 tháng Chạp (tức 21/1/2023): Giờ đẹp bao gồm Tý (23 – 1h), Sửu (1 – 3h), Thìn (7 – 9h), Tỵ (9 – 11h), Mùi (13 – 15h), Tuất (19 – 21h).
Mâm cúng tất niên cuối năm
Lễ cúng tất niên cuối năm gồm những gì?
Mâm cúng tất niên cuối năm thường được chuẩn bị trang trọng hơn so với những ngày thường. Đồ cúng tất niên có thể khác nhau tùy theo vùng miền. Dưới đây là những món ăn phổ biến trong mâm cúng tất niên:
-
Mâm ngũ quả (bao gồm 5 loại trái cây khác nhau), hoa tươi, hương/nhang, đèn nến, trầu cau, nước lọc, gạo, muối, trà, rượu, giấy tiền vàng mã, bánh kẹo,…
-
Cỗ chay hoặc mặn với những món truyền thống ngày Tết như: bánh chưng/bánh tét, gà luộc, xôi, giò, nem, canh măng, miến, món xào, dưa hành,…
Đối với mâm cúng tất niên ngoài trời, lễ vật như gà luộc, trứng, đĩa xôi… được chuẩn bị tuỳ theo điều kiện và phong tục của từng gia đình và vùng miền. Quan trọng nhất là chuẩn bị mâm cúng đầy đủ và thành tâm.
Cách bày mâm cúng tất niên
Mâm cúng được chuẩn bị cẩn thận và bày biện đẹp mắt, gọn gàng, dâng lên bàn thờ tổ tiên. Phía trước là bát hương, hương hoa, vàng mã, và giữa là mâm cỗ mặn hoặc cỗ chay tùy theo từng gia đình. Xung quanh mâm cúng đặt bát và đũa.
Gia chủ và các thành viên trong gia đình ăn mặc chỉnh tề, thắp hương và đọc văn khấn cúng tất niên. Sau khi hương tàn, hạ lễ và cả gia đình cùng nhau dùng bữa.
Mâm cúng tất niên đặt ở đâu?
Mâm cúng tất niên cuối năm thường được đặt ở nơi thờ cúng ông bà và tổ tiên. Theo phong tục, mâm cúng tất niên cũng có thể được đặt ở ngoài trời. Gia đình nào không có sân thì có thể đặt mâm cúng ở cửa chính, trên sân thượng hoặc nơi có không gian rộng rãi, sạch sẽ và thoáng mát.
Mâm cúng tất niên có thể được đặt hướng Bắc hoặc Đông tùy theo vị trí căn nhà của gia đình và quan niệm dân gian.
Tổng hợp các bài cúng tất niên cuối năm
Bài cúng tất niên trong nhà
Dưới đây là bài văn khấn tất niên trong nhà để cảm tạ trời đất:
“Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ……………..
Hôm nay là ngày…. tháng Chạp năm….. (Âm lịch).
Tín chủ (chúng) con là: ………….. Tuổi:………..………
Ngụ tại: …………..
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án tọa, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khỏe, gia đình hòa thuận.
Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lạy)
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lạy)
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lạy)”
Bài cúng tất niên ngoài trời
Đây là bài văn khấn tất niên ngoài trời để cảm tạ trời đất:
“Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Kính lạy: Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức tôn Thần .
Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương .
Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các Ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày …… tháng Chạp năm ……….
Tín chủ chúng con là: …………………………………………………………………
Ngụ tại: ………………………………………………………………………………….
Trước Án tọa kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Nay là ngày…. Tết, chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh cụ soạn, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên Địa, Tôn Thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư Linh.
Theo như thường lệ Tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn Thần, Liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu Chủ hương linh, giáng lâm án tọa, phù thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia, lớn bé trẻ già, bình an thịnh vượng. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!”
Văn khấn cúng tất niên công ty
Dưới đây là bài văn khấn tất niên cuối năm tại cơ quan, công ty:
“Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát
Hôm nay, ngày… tháng chạp năm… Âm lịch
Tín chủ con tên là… tại…
Tín chủ con đại diện cho công ty… xin được thành tâm sửa biện hương hoa, chuẩn bị đèn nến, hoa trà dâng lên trước án. Qua năm…., chúng con xin được dâng lễ tạ ơn đã phù hộ độ trì cho công việc làm ăn của chúng con luôn được suôn sẻ, phát đạt, mọi sự bình an, may mắn. Một năm qua đi chúng con có gì thiếu sót, trần gian mắt thịt không rõ xin được các vị thần linh lượng thứ bỏ qua cho.
Nay, con xin được đọc bài cúng Tất niên công ty cuối năm… để thành tâm kính lạy mời các ngài Hoàng Thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn Thần, ngài Bản gia Thổ địa Long Mạch Tôn Thần, ngài tiền hậu Địa chủ Tài Thần, ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân và các Tôn thần cai quản trong khu vực này.
Kính lạy các ngài nghe thấu tâm can, chứng giám lòng thành, đáp lễ lời mời, thụ hưởng lễ vật và phù hộ độ trì cho toàn công ty chúng con luôn được bình an, toàn gia an lạc, việc làm ăn luôn được suôn sẻ, hanh thông.
Chúng con lễ bạc lòng thành, trước xin kính lễ tạ ơn, sau cúi xin các vị Chư Thần luôn chứng giám, độ trị phù hộ cho toàn công ty chúng con một năm mới an lành, phát lộc.
A Di Đà Phật!
A Di Đà Phật!
A Di Đà Phật!”
Cách cúng tất niên được tiến hành như thế nào?
Tùy vào điều kiện của mỗi gia đình, ngoài mâm cúng gia tiên trong nhà, có thể chuẩn bị thêm một mâm cúng ngoài trời. Tuy nhiên, quan trọng nhất là gia chủ và gia đình trang nghiêm và thành tâm khi cúng tất niên.
Cúng tất niên thường được tiến hành như sau: gia chủ thắp hương và đọc văn khấn, sau đó cả gia đình cùng dựng lễ và cúi xuống. Việc khấn vái trong lễ cúng tất niên cũng phải trang nghiêm và thành kính.
Hy vọng với những bài cúng tất niên cuối năm mà chúng tôi chia sẻ, bạn đã có được kiến thức và văn khấn đầy đủ để tỏ lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên và các vị thần linh. Chúc bạn một năm mới tràn đầy niềm vui và thành công!
