Bạn đã từng nghe đến khái niệm Tứ phủ công đồng hay Tứ phủ trong truyền thống tín ngưỡng thờ Mẫu Nước Ta chưa? Đây thực sự là một khái niệm quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc. Nhưng có lẽ không phải ai cũng hiểu rõ về ý nghĩa của Tứ phủ công đồng cũng như bài văn khấn Tứ Phủ trong các nghi lễ cúng. Vậy hôm nay, Khám Phá Lịch Sử sẽ cùng bạn tìm hiểu cách sắm lễ cúng ban Tứ Phủ và bài văn khấn Tứ phủ công đồng ngắn gọn, đầy đủ nhất khi đi lễ đền, phủ.
I. Tứ phủ công đồng là gì?
Tứ phủ công đồng là một tập tục truyền thống quan trọng của nước ta, mỗi tỉnh thành hay làng xã đều có các Đình, Đền, Phủ, Miếu. Theo quan niệm dân gian, các vị thần linh, Thánh Mẫu, Thần Hoàng luôn có công với hội đồng trong lịch sử vẻ vang đấu tranh dựng và giữ nước. Khi đi đền thờ, người ta thường mong ước Thần linh phù hộ cho bản thân, gia đình và mọi người được thịnh vượng, thành đạt và biến hung thành cát, giải trừ tội lỗi. Tứ phủ gồm có:
- Thiên phủ (miền trời): mẫu đệ nhất (mẫu Thượng Thiên) cai quản bầu trời, làm chủ các quyền năng mây mưa, gió bão, sấm chớp.
- Nhạc phủ (miền rừng núi): mẫu đệ nhị (mẫu Thượng Ngàn) trông coi miền rừng núi, ban phát của cải cho chúng sinh.
- Thuỷ phủ (miền sông nước): mẫu đệ tam (mẫu Thoải) trị vì các miền sông nước, giúp ích cho nghề trồng lúa nước và ngư nghiệp.
- Địa phủ (miền đất): mẫu đệ tứ (mẫu Địa) quản lý vùng đất đai, là nguồn gốc cho mọi sự sống.
Hầu hết các chùa chiền ở miền Bắc Nước Ta đều thờ các vị thần khâm sai của tứ phủ. Ở một số đền thờ như Hòn Chén ở Huế, Thiên Y A Na, nguyên là một nữ thần của người Chăm, được nhập vào mạng lưới hệ thống tứ phủ và thờ làm Mẫu Thiên. Trong khi đó, ở miền Bắc, Mẫu Thiên lại là Liễu Hạnh Công chúa, và Liễu Hạnh công chúa cũng được coi là Mẫu Địa phủ.
II. Cách sắm lễ cúng Ban Công Đồng
Tùy theo điều kiện và mong muốn của bạn, có thể dùng các loại lễ vật khác nhau khi cúng Ban Công Đồng. Nhưng điều quan trọng nhất là tấm lòng thành của mỗi người. Để sẵn sàng chuẩn bị không thiếu nhất cho lễ cúng ban Tứ Phủ công đồng, bạn cần chuẩn bị những lễ vật sau:
- Lễ Chay: Bao gồm hương hoa, trà, quả, phẩm oản… và để thờ ban Phật, Bồ Tát (nếu có) và cũng dùng để dâng ban Thánh Mẫu.
- Lễ Mặn: Nên dùng chay được tạo hình gà, lợn, giò, chả để phù hợp hơn.
- Lễ đồ sống: Không sử dụng các đồ lễ sống tại các ban quan Ngũ Hổ, Bạch xà, Thanh xà đặt ở hạ ban Công Đồng Tứ phủ.
- Cỗ sơn trang: Nên dâng những đồ đặc sản chay Việt Nam. Trong trường hợp có gạo nếp cẩm nấu xôi chè cũng phù hợp vào lễ này. Bên cạnh đó, không nên dâng lên cua, ốc, lươn, ớt, chanh quả…gây bất kính.
- Lễ ban thờ cô, thờ cậu: Lễ của các ban thờ này sẽ là oản, quả, hương hoa, gương, lược… Bạn nên chọn các đồ chơi mà người ta thường làm cho trẻ nhỏ. Những lễ vật này thường sẽ cầu kỳ đẹp và được bao trong những túi nhỏ rất xinh xắn, đẹp mắt.
- Lễ thần Thành Hoàng, Thư điền: Bạn nên dâng lễ đồ chay mới có thể tăng phúc phần và những lời cầu nguyện được chứng giám.
Lịch sử luôn đồng hành và hướng dẫn bạn trong việc tìm hiểu và thực hiện các nghi lễ cúng mang ý nghĩa tôn giáo và văn hóa. Hãy duy trì truyền thống tốt đẹp này và được sự đồng hành và phù hộ của các vị thần linh.
