Phật giáo đã trải qua hàng ngàn năm phát triển và có hệ thống các cấp bậc khác nhau, từ Đại đức, Thượng tọa đến Hòa thượng. Những từ này đều chỉ các tu sĩ Phật giáo, được gọi là Tỳ kheo hoặc Bhiksu – Bhikkhu, từ thời Đức Phật. Những vị này là những tu sĩ đã hy sinh cuộc sống gia đình để sống một cuộc sống đơn giản và tịnh tâm. Nhưng Đại đức, Thượng tọa, Hòa thượng không phải là các từ để tự xưng, mà là những từ tôn kính để chỉ sự tôn trọng đối với các tu sĩ Phật giáo có trí tuệ và đức độ. Cùng tìm hiểu thêm về ý nghĩa của các cấp bậc này.
Cấp bậc Đại đức
Đại đức (Bhadanta): Đây là danh xưng dành cho những vị có đức hạnh lớn lao, cao vời, thường được dùng để chỉ Đức Phật, các bậc cao tăng, thạc đức và vị Tăng thống. Theo Tục Cao Tăng truyện, vào năm 688 đời Đường, Tăng chúng đã cử ra 10 vị Đại đức để duy trì phép tắc. Hiện nay, theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Đại đức là vị Tăng thọ Đại giới, có ít nhất 250 giới sau 2 năm thọ giới Sa di (10 giới) và tu tập ít nhất 2 năm, tuổi đời tối thiểu là 20 tuổi.
Cấp bậc Thượng tọa
Thượng tọa (Sthavira – Thera): Đây là danh xưng dành cho những vị trưởng lão, có tuổi hạ cao, và có vị trí cao trong Tăng chúng. Thường thì những vị này đảm nhận vai trò giảng dạy Phật pháp. Theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Thượng tọa là những Tăng sĩ từ 45 tuổi đời, 25 tuổi đạo trở lên có đạo hạnh và công đức với đạo pháp và dân tộc. Quyết định tấn phong Thượng tọa được đưa ra sau khi Ban Trị sự Tỉnh hội, Thành hội đề nghị và Thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội xét duyệt, và sau đó được phê chuẩn tại Hội nghị Trung ương Giáo hội và Đại hội Phật giáo toàn quốc.
Cấp bậc Hòa thượng
Hòa thượng (Upadhyaya – Upajjhaya): Còn được gọi là Thân giáo sư, Lực sinh, hay Y chỉ sư. Đây là vị đại trưởng lão trí tuệ và đức độ cao. Hòa thượng có vai trò tạo ra sức tu hành cho các đệ tử và là vị thầy mà các tu sĩ trẻ nương vào để được dạy dỗ thêm. Theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Hòa thượng là vị Thượng tọa có tuổi đạo ít nhất 40 năm (tuổi đời trên 60 tuổi).
Cấp bậc trong Phật giáo đối với nữ tu
Cả nam và nữ tu đều có các cấp bậc riêng của mình trong Phật giáo. Đối với nữ tu, các cấp bậc là như sau:
- Khi tuổi đời 20, một nữ tu xuất gia và trở thành tỳ kheo ni, được gọi là Sư cô (hiện tại, ở Canada, có giáo hội gọi các vị tỳ kheo ni này là Đại Đức).
- Khi tuổi đời 40, một tỳ kheo ni được 20 tuổi đạo, được gọi là Ni sư.
- Khi tuổi đời 60, một tỳ kheo ni được 40 tuổi đạo, được gọi là Sư bà (ngày nay gọi là Ni trưởng).
Tất cả các danh xưng này đều được chính thức xác nhận thông qua quyết định tấn phong của Giáo hội đối với các tu sĩ có đủ điều kiện và đã có đóng góp tích cực cho các công việc Phật giáo. Để tìm hiểu thêm về Phật giáo và lịch sử của nó, bạn có thể truy cập website Khám Phá Lịch Sử.
Tóm lại, các cấp bậc trong Phật giáo như Đại đức, Thượng tọa và Hòa thượng là những danh hiệu tôn trọng dành cho các tu sĩ có trí tuệ và đức độ. Chúng thể hiện sự kính trọng và tôn trọng đối với những người đã cống hiến cuộc đời mình cho Phật giáo. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về các cấp bậc trong Phật giáo.
