Nhiều người có xu hướng tự tẩy nốt ruồi tại nhà, nhưng điều này không chỉ gây nguy hiểm đến tính mạng mà còn để lại sẹo xấu. Để đảm bảo an toàn, bạn nên tẩy nốt ruồi tại cơ sở y tế uy tín, đặc biệt là bệnh viện có chuyên khoa Da liễu với các bác sĩ chuyên môn giàu kinh nghiệm. Khi điều tra, bác sĩ có thể phân biệt được nốt ruồi lành tính và ác tính (ung thư).
Nốt ruồi là gì?
Nốt ruồi là những vết đốm màu nâu, đen hoặc đỏ trên bề mặt da. Chúng thường xuất hiện khi mới sinh ra hoặc trong quá trình trưởng thành. Nốt ruồi được tạo thành từ tế bào biểu bì và hắc tố, có xu hướng sậm màu nếu tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời hoặc do ảnh hưởng của nội tiết tố trong thai kỳ. Mỗi người thường có từ 10 – 40 nốt ruồi trên cơ thể.
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện nốt ruồi. Ngoài ra, số lượng nốt ruồi cũng phụ thuộc vào cơ địa mỗi người.
Có nên tẩy nốt ruồi không?
Hầu hết nốt ruồi lành tính và không thay đổi theo thời gian. Trường hợp nốt ruồi ác tính, cần phẫu thuật hoặc tiểu phẫu để tránh biến chứng và di căn. Với các nốt ruồi lành tính, không cần điều trị. Tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng chúng có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ hoặc khiến việc mặc quần áo không thoải mái, do đó nhiều người tìm cách xóa nốt ruồi.
Chẩn đoán nốt ruồi thông thường và nốt ruồi bệnh lý
Bác sĩ da liễu chẩn đoán nốt ruồi bằng cách nhìn vào da và thực hiện soi da bằng máy hiện đại nhập từ Âu Mỹ. Bác sĩ có thể hỏi về tình trạng nốt ruồi, cụ thể như:
- Lần đầu tiên bạn nhận thấy nốt ruồi này vào khi nào?
- Nốt ruồi có thay đổi về hình dạng, màu sắc không?
- Từng phẫu thuật/tiểu phẫu loại bỏ nốt ruồi khác chưa? Có khám trước khi phẫu thuật/tiểu phẫu hay không?
- Gia đình có người ung thư da hoặc các loại ung thư khác?
- Có từng bị cháy nắng, bong tróc hoặc thường xuyên tiếp xúc với bức xạ tia cực tím?
Nếu nghi ngờ nốt ruồi ác tính, bác sĩ sẽ lấy mẫu tế bào và gửi đến phòng thí nghiệm để tìm tế bào ung thư. Nếu tìm thấy tế bào ung thư, cần phẫu thuật hoặc tiểu phẫu nốt ruồi để tránh biến chứng và di căn. Khi thấy nốt ruồi bất thường, bạn nên khám bác sĩ da liễu để kiểm tra, tầm soát. Nếu bạn có tiền sử ung thư da, bác sĩ da liễu sẽ khuyên bạn kiểm tra thường xuyên hơn.
Nốt ruồi nào có thể trở thành ung thư
Do tác động của tia UV trong ánh nắng mặt trời, các tế bào hắc tố trong nốt ruồi có thể tiến triển thành tế bào ung thư. Vì vậy, cần chú ý kỹ đến các nốt ruồi ở những vùng cơ thể phơi với ánh nắng như mặt, cổ, da đầu (nếu không đội nón), lưng.
Ngoài ra, các nốt ruồi ở các vị trí chịu sự va chạm thường xuyên như da đầu (chải tóc chạm vào nốt ruồi), nốt ruồi ở dây áo ngực của phụ nữ, nốt ruồi ở thắt lưng quần… dễ bị trầy thường xuyên, kích thích tế bào tăng sinh và lâu ngày dẫn đến hình thành tế bào ung thư.
Do đó, đối với nốt ruồi ở những vùng phơi bày với ánh nắng hoặc ở những vị trí thường xuyên bị va chạm, cần phải kiểm tra nốt ruồi thường xuyên. Nếu thấy có những dấu hiệu lạ như nốt ruồi to ra nhanh, chảy dịch, màu sắc không đều, bề mặt xù xì không trơn láng hoặc nốt ruồi đang có lông bị rụng hết lông… cần đi gặp bác sĩ để loại trừ hoặc phát hiện sớm bệnh ung thư da. Lưu ý, người bệnh ung thư có khả năng sống khi được phát hiện sớm và điều trị sớm.
Cách tẩy nốt ruồi tại cơ sở y tế
Tại cơ sở y tế, tẩy nốt ruồi thường được thực hiện theo quy trình đảm bảo an toàn với các phương pháp:
-
Bắn tia laser: là phương pháp hiện đại nhất, an toàn, ít để lại sẹo và đang được ứng dụng rộng rãi. Theo đó, bác sĩ sẽ dùng máy laser chiếu vào nốt ruồi cần đốt. Tia laser sẽ loại bỏ tế bào sắc tố ở lớp thượng biểu bằng cơ chế làm “bốc hơi” mô nốt ruồi. Phương pháp này còn giúp tiêu diệt sắc tố nằm sâu dưới da.
-
Đốt điện: dòng điện phá hủy mô nốt ruồi nhưng cũng dễ gây tổn thương vùng da xung quanh. Hiện nay, với công nghệ mới đốt điện bằng sóng RF hoặc bằng tia Plasma, có ưu điểm ít gây đau, giúp lành thương nhanh và ít để lại sẹo xấu.
-
Tiểu phẫu: thường dùng với nốt ruồi lớn, gồ ghề, sần sùi trên bề mặt da hoặc ăn sâu dưới da. Bác sĩ sẽ kiểm tra nốt ruồi có ác tính không. Tùy thuộc vào vị trí, kích thước nốt ruồi và tình trạng lành hay ác tính, bác sĩ sử dụng dao tiểu phẫu với thao tác vết rách nông hoặc sâu. Sau đó, bác sĩ khéo léo khâu vết rách để không để lại sẹo xấu.
Trường hợp nghi ngờ nốt ruồi có thể bị ung thư, bắt buộc phải làm tiểu phẩu để lấy trọn vẹn mô da có chứa nốt ruồi, đưa mẫu mô về phòng xét nghiệm để các bác sĩ giải phẫu bệnh tìm tế bào ung thư (không sử dụng laser hay đốt điện vì sẽ làm cháy mô, tế bào không còn nguyên vẹn nên không thể quan sát được dưới kính hiển vi).
Cách tẩy nốt ruồi tại nhà có an toàn?
Thay vì đến bệnh viện, nhiều người tự xóa nốt ruồi tại nhà bằng mẹo dân gian. Trong đó, tẩy nốt ruồi tại nhà với tỏi, mật ong, nước ép hành tây, giấm táo,… được ưa chuộng. Tuy nhiên, hiệu quả của mẹo dân gian thường không đáng kể, nếu không thành công có thể gây nhiễm trùng, hình thành sẹo xấu và có thể kích hoạt tiến trình gây ung thư… người bệnh thường cho rằng do cơ địa.
Một số còn truyền tai nhau sử dụng các axit trái cây, axit nhẹ để lột nốt ruồi. Nhưng các hóa chất này không tẩy hoàn toàn được nốt ruồi và còn có thể biến nốt ruồi thành tế bào ung thư.
Mạng xã hội cũng quảng cáo các sản phẩm kem tẩy nốt ruồi với nội dung thổi phồng “không đau không chảy máu, bong tróc nốt ruồi, không để lại sẹo”. Trước khi dùng kem tẩy nốt ruồi, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ Da liễu để tránh “rước họa vào thân”.
Các biện pháp thay thế việc xóa nốt ruồi
Xóa nốt ruồi nếu không được thực hiện bởi bác sĩ giỏi, tay nghề cao, máy móc hiện đại, dễ để lại sẹo. Do đó, nhiều người không tẩy mà dùng kem che khuyết điểm. Tuy nhiên, trang điểm che nốt ruồi thường chỉ áp dụng cho nốt ruồi nhỏ, ít nổi trên bề mặt da.
Cách chăm sóc da sau khi tẩy nốt ruồi
Dù tẩy nốt ruồi bằng phương pháp nào thì việc chăm sóc vết thương sau khi tẩy rất quan trọng. Vùng da sau khi xóa nốt ruồi thường nhạy cảm, dễ tổn thương. Chỉ cần không cẩn thận, nốt ruồi có thể loang lổ, nhiễm trùng, để lại sẹo xấu, gây mất thẩm mỹ, đặc biệt là vị trí trên mặt.
Hiện nay, với máy soi da thông minh, công nghệ laser, đốt điện hiện đại, nốt ruồi được loại bỏ ngay lập tức. Sau đó, bạn giữ ẩm bằng các loại băng hydrocolloid giúp sẹo bớt lõm. Khi dịch tiết từ vết thương thấm ướt băng, bạn nên dùng nước muối sinh lý hoặc dung dịch polyhexanide để rửa vết thương, rồi thay băng khác. Không nên dùng dung dịch oxy già hoặc chứa i-ốt vì chúng làm vết thương lành lâu hơn. Khi vết thương lành, bạn bôi thuốc theo chỉ định của bác sĩ Da liễu.
Để vết thương hồi phục tốt, bạn nên bảo vệ kỹ vết thương, tránh gãi, chà xát, nhất là trong giai đoạn lên da non gây ngứa, khó chịu. Khi ra ngoài, nên che chắn cẩn thận, tránh để lớp da non tiếp xúc với ánh nắng dẫn đến sạm. Ngoài ra, bạn không nên dùng mỹ phẩm cho đến khi vết thương lành hẳn.
Chế độ ăn uống cũng là yếu tố quan trọng trong quá trình chăm sóc sau khi tẩy nốt ruồi. Theo dân gian, bạn nên kiêng thịt gà, rau muống, hải sản… để tránh sẹo lồi sau khi xóa nốt ruồi. Hiện chưa có bằng chứng cho thấy các loại thức ăn trên ảnh hưởng đến quá trình phục hồi sẹo hoặc gây ra sẹo lồi. Tuy nhiên, nếu cảm giác ngứa ngáy tăng lên sau khi ăn các thực phẩm trên, bạn nên hạn chế, thậm chí kiêng để dễ chịu hơn.
Một số câu hỏi thường gặp khi tẩy nốt ruồi
1. Tẩy nốt ruồi có an toàn không?
Tẩy nốt ruồi có an toàn hay không tuỳ thuộc vào bạn tẩy nốt ruồi tại nhà hay cơ sở y tế. Nếu xóa nốt ruồi tại bệnh viện có bác sĩ Da liễu giỏi, công nghệ hiện đại sẽ đảm bảo an toàn. Nếu tự tẩy nốt ruồi tại nhà bằng các phương pháp dân gian hoặc tại các cơ sở thẩm mỹ không có chuyên môn, dễ gặp phải biến chứng viêm loét, sưng tấy, mưng mủ, sẹo lõm… thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
2. Sau khi tẩy nốt ruồi có mọc lại không?
Nốt ruồi hoàn toàn có thể mọc lại nếu bạn tẩy tại nơi không uy tín, cơ sở thẩm mỹ “chui”. Ngoài ra, khi tẩy tại nhà, nguy cơ nốt ruồi cũng xuất hiện trở lại rất cao. Trong khi đó, nếu xóa tại bệnh viện với bác sĩ Da liễu có tay nghề cao, chuyên môn giỏi và máy móc hiện đại, nốt ruồi hiếm khi quay trở lại.
3. Tẩy nốt ruồi để lại sẹo không?
Tẩy nốt ruồi có để lại sẹo hay không tuỳ thuộc vào bạn tẩy nốt ruồi tại nhà hay cơ sở y tế và cách chăm sóc. Bạn nên xóa nốt ruồi tại bệnh viện có bác sĩ Da liễu giỏi và chăm sóc vết thương đúng cách để không bị sẹo xấu.
4. Tẩy nốt ruồi để lại sẹo phải làm sao?
Nếu tự tẩy nốt ruồi tại nhà hoặc tại bệnh viện nhưng do chăm sóc vết thương không tốt dẫn đến sẹo xấu, bạn nên đi khám bác sĩ Da liễu để được tư vấn cách chữa trị sẹo. Tuyệt đối không được tự ý dùng dao hay vật sắc nhọn tác động vào sẹo hoặc các loại thuốc dân gian, mỹ phẩm trên thị trường bôi vào.
5. Có nên tự tẩy nốt ruồi tại nhà không?
Các phương pháp tẩy nốt ruồi tại nhà được miêu tả trên các trang mạng xã hội có vẻ dễ dàng và tiện lợi. Nhưng nhiều người lại chọn cách xóa nốt ruồi tại nhà vì không muốn đến bệnh viện đông đúc. Hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy các phương pháp điều trị tẩy nốt ruồi tại nhà có hiệu quả, đồng thời chúng cũng gây nguy hiểm.
Hơn nữa, một số nốt ruồi có kích thước lớn, chân ăn sâu vào bên trong lớp biểu bì. Các phương pháp tẩy tại nhà không làm nốt ruồi bong tróc chân hoàn toàn nên dễ mọc lại. Nếu dùng vật sắc nhọn (dao, kéo, kim…) đâm vào nốt ruồi, có nguy cơ tổn thương đến các dây thần kinh, dẫn đến nguy kịch tính mạng.
Một rủi ro khác khi tự tẩy nốt ruồi là bạn không thể biết liệu nốt ruồi có phải ung thư hay không. Một nốt ruồi có thể là ung ác tính. Nếu vô tình xóa nốt ruồi ác tính tại nhà, nó có thể biến chứng khắp cơ thể và đe dọa tính mạng.
Cách tẩy nốt ruồi an toàn, không để lại sẹo luôn là lựa chọn hàng đầu của chị em. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM với ưu thế thiết kế rộng rãi, đảm bảo sự riêng tư, bác sĩ khoa Da liễu tay nghề cao, kiến thức chuyên sâu, khám và điều trị hiệu quả các vấn đề về da. Khi có nốt ruồi, thay vì tự ý xóa, bạn nên đến khám với bác sĩ khoa Da liễu để được kiểm tra, tư vấn cách tẩy an toàn, hiệu quả nhất.
