Vào dịp đầu xuân năm mới, không chỉ chùa, mà còn có những nơi đặc biệt mà chúng ta có thể dâng lễ, đền, miếu, phủ… Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách chuẩn bị lễ vật, trình tự dâng lễ và các bài văn khấn tại đình đền miếu phủ. Hãy cùng Khám Phá Lịch Sử tìm hiểu chi tiết nhé!
Khám Phá Cách Sắm Lễ Ở Đình, Đền, Miếu, Phủ
Theo phong tục cổ truyền, khi đến đình, đền, miếu, phủ, chúng ta nên chuẩn bị lễ vật phù hợp với tâm linh và ý nghĩa của mình. Dù là thờ thánh, thần, mẫu, ta có thể dùng các lễ chay như hương hoa, trà, quả, phẩm oản… để dâng.
1. Lễ Chay: Gồm hương hoa, trà, quả, phẩm oản… dùng để lễ ban Phật, Bồ Tát (nếu có).
Lễ chay cũng có thể dùng để dâng ban Thánh Mẫu. Trong trường hợp này, chúng ta có thể thêm một số hàng mã như tiền, vàng, nón, hia…
2. Lễ Mặn: Gồm gà, lợn, giò, chả… được làm cẩn thận, nấu chín. Nếu có lễ này, ta đặt bàn thờ Ngũ Vị Quan lớn tức là ban công đồng.
3. Lễ Đồ Sống: Gồm trứng, gạo, muối hoặc thịt mồi (một miếng thịt lợn khoảng vài lạng).
Đây là lễ dành riêng cho việc dâng cúng Quan Ngũ Hổ, Bạch Xà, Thanh Xà đặt ở hạ ban Công Đồng Tứ Phủ. Trong lễ thường, chúng ta sẽ có 5 quả trứng vịt sống đặt trong đĩa muối, gạo và hai quả trứng gà sống đặt trong hai cốc nhỏ. Lễ này thường còn được kèm theo tiền vàng.
4. Cỗ Mặn Sơn Trang: Gồm những đặc sản Việt Nam như cua, ốc, lươn, ớt, chanh quả… Nếu có gạo nếp cẩm để nấu xôi chè, cũng thuộc lễ này.
Theo lệ thường, khi sắm lễ mặn sơn trang, ta thường sắm theo con số 15: 15 con ốc, cua, 15 quả ớt, chanh hoặc có thể chỉ cần 1 quả nhưng được khía ra làm 15 phần. Con số 15 tương ứng với 15 vị Thánh tại ban sơn trang.
5. Lễ Ban Thờ Cô, Thờ Cậu: Thường gồm oản, quả, hương hoa, hia, hài, nón, áo… Nghĩa là những đồ chơi mà người ta thường làm cho trẻ nhỏ. Lễ vật này cầu kỳ, nhỏ, đẹp và được bao gói trong những túi nhỏ xinh xắn, đẹp mắt.
6. Lễ Thần Thành Hoàng, Thư Điền: Thường dùng lễ mặn như chân giò lợn luộc, xôi, rượu, tiền, vàng…
Trình Tự Dâng Lễ Tại Đình, Đền, Miếu, Phủ
Trước tiên là lễ thần Thổ Địa, thủ Đền trước – gọi là lễ trình. Đây là lễ cáo Thần linh Thổ Địa nơi chúng ta đến dâng lễ. Mỗi người tín đồ thực hiện lễ trình để được tiến hành lễ tại đình, đền, miếu, phủ.
Sau đó, chúng ta sắp xếp lại lễ vật một lần nữa. Mỗi lễ đều được sắp bày trên các mâm và khay đặc biệt dùng để cúng lễ tại đình, đền, miếu, phủ.
Tiếp theo, đặt lễ vào các ban. Khi dâng lễ, chúng ta cần kính cẩn dùng hai tay để đặt cẩn thận lễ vật lên bàn thờ. Lễ vật sẽ được đặt lên ban chính, trước khi chuyển ra ban ngoài cùng.
- Lưu ý:
- Chúng ta chỉ thắp hương sau khi đã đặt xong lễ vật lên các ban.
- Khi làm lễ, cần lễ từ ban thờ chính đến ban ngoài cùng. Thường lễ ban cuối cùng là ban thờ Cô và thờ Cậu.
Thứ tự khi thắp hương:
- Thắp từ trong ra ngoài.
- Ban thờ chính của điện được đặt theo hàng dọc, ở giữa được thắp hương trước.
- Các ban thờ hai bên được thắp hương sau khi đã thắp xong hương ban chính ở giữa.
- Khi thắp hương, chúng ta cần dùng số lẻ như 1, 3, 5, 7 nén. Thường thì thắp 3 nén.
Sau khi châm lửa thắp hương, chúng ta dùng hai tay để dâng hương lên trán, vái ba vái rồi dùng cả hai tay kính cẩn cắm hương vào bình trên bàn thờ.
Nếu có sớ tấu trình, chúng ta có thể kẹp sớ vào giữa bàn tay hoặc đặt lên một đĩa nhỏ, hai tay nâng đĩa sớ lên trán và vái 3 lần.
Trước khi khấn, thường có thỉnh chuông ba lần. Sau khi chuông kêu xong, ta mới tiến hành khấn lễ.
Đọc văn khấn: Đối với lễ dâng hương, ta có thể đọc văn khấn hoặc sớ trình trước các ban. Hoặc chỉ cần đặt văn khấn, sớ trình lên một đĩa nhỏ, rồi đặt vào mâm lễ để cúng. Và khi hoá vàng, ta cần hoá văn khấn và sớ trình trước. Dưới đây là một số bài văn khấn mà chúng ta có thể tham khảo:
- Văn khấn ban Tam Bảo
- Văn khấn Thành Hoàng ở Đình Đền Miếu
- Văn khấn ban Công Đồng
- Văn khấn lễ Tam Toà Thánh Mẫu
Hạ Lễ Sau Khấn
Sau khi kết thúc khấn, lễ ở các ban thờ, chúng ta có thể viếng thăm phong cảnh nơi thừa tự, thờ tự trong tuần nghỉ sau khi thắp hết một tuần nhang.
Khi thắp hết một tuần nhang, chúng ta có thể thắp thêm một tuần nhang nữa. Sau khi thắp nhang xong, ta vái 3 lần trước mỗi ban thờ rồi hạ tiền, vàng… đồ mã đem ra nơi hoá vàng để hoá. Khi hoá tiền, vàng, cần hoá từng lễ một, từ lễ của ban thờ chính cho tới lễ tiền vàng ở ban thờ Cô thờ Cậu.
Sau khi hoá tiền vàng, chúng ta mới hạ lễ dâng cúng khác. Khi hạ lễ, ta hạ từ ban ngoài cùng vào ban chính.
Riêng các đồ lễ ở ban thờ Cô thờ Cậu như gương, lược… thì để nguyên trên bàn thờ hoặc giữ nguyên nơi đặt bàn thờ này nếu có nơi để riêng. Không cần đem về.
Note:
- Để đọc các bài văn khấn, hãy nhấp vào đây.
Hy vọng bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về văn khấn lễ đền và chuẩn bị dâng lễ tại các đình đền miếu phủ. Chúc các bạn có một dịp lễ tràn đầy ý nghĩa và tâm linh!
