Tết Nguyên đán sắp đến, và mỗi năm lại có một nghi thức không thể thiếu – tỉa chân nhang, báo sái lau dọn bàn thờ. Mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng việc này thực hiện sai có thể dẫn đến việc có lỗi với thổ công và gia tiên. Vậy hãy cùng Khám Phá Lịch Sử khám phá cách tỉa chân nhang vào ngày 23 tháng Chạp bạn nhé!
1. Thời điểm thực hiện tỉa chân nhang, báo sái ban thờ ngày 23 tháng chạp
Sau khi đã chạm đến tháng Chạp, chúng ta có thể tiến hành tỉa chân nhang và đa phần thường sau rằm tháng Chạp. Khi tỉa chân nhang, hãy lựa chọn ngày Hoàng Đạo và chú ý hơn trong việc chọn ngày hợp với công việc tế tự hoặc ngày bách sự nghi dụng. Ngày 23 là thời điểm tốt nhất để tỉa chân nhang, vì theo quan niệm dân gian, đây là ngày ông Công ông Táo về trời. Việc dọn dẹp sạch sẽ thể hiện lòng thành tưởng nhớ công ơn của thổ thần táo quân và gia tiên tiền tổ. Đồng thời, đây cũng là cách chuẩn bị đón Tết sạch sẽ, trang nghiêm, để ông Công ông Táo hài lòng và mang đến điều tốt đẹp cho gia chủ.
2. Phần chuẩn bị mâm lễ cho buổi tỉa chân nhang ngày 23 tháng chạp
- Lễ vật: Hương, nến, hoa quả, trầu cau, nước, tiền.
- Khăn sạch.
- Rượu gừng hoặc nước ngũ vị hương, nước vỏ bưởi, nước gừng…
3. Thủ tục, văn khấn tỉa chân nhang ngày 23 tháng chạp
Gia chủ cần chú ý tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc gọn gàng và chuẩn bị hoa quả đặt lên trước khi dọn bàn thờ và đồ thờ cúng. Sau đó, thắp hương để thông báo cho tổ tiên và thần linh biết rằng gia chủ chuẩn bị dọn dẹp bàn thờ, mời tổ tiên và thần linh tạm lánh đi nơi khác một thời gian để con cháu lau dọn.
- Thắp 3 nén hương kính cáo tổ tiên, xin được tỉa chân nhang để đón Tết.
- “Nam mô a di đà Phật” (3 lần)
- Kính trình chư vị thánh tiên, thổ công thổ địa táo phủ thần quân, gia tiên tổ đường nội ngoại ba bề bốn bên họ…họ….
- Hôm nay ngày:
- Tín chủ chúng con:
- Ngụ tại:
“Nay nhân ngày 23 tháng chạp, theo tục lệ cuối năm cũng là chuẩn bị Tết Nguyên đán, tín chủ con cảm nghĩ thâm ân trời đất, nhớ đức cù lao tiên tổ, xin phép chư vị thánh tiên, thổ công thổ địa táo phủ thần quân, gia tiên tổ đường nội ngoại ba bề bốn bên họ…, họ…. cho phép tín chủ con được tỉa chân nhang, báo sái lau dọn bàn thờ. Kính thỉnh chư vị, gia tiên chứng tâm cho gia trung tín chủ chúng con, nhất một lòng, trung một dạ hương khói phụng thờ chư vị tôn thần gia tiên tiền tổ, nguyện chư vị giáng phúc trừ tai độ âm độ dương, cho gia trung chúng con. Con xin đa tạ. Cẩn cáo!”
Chúng ta gieo đài âm dương xin, nếu gieo đài được thì ta chờ hương cháy hết thì tiến hành tiếp các bước sau:
- Về nguyên tắc, chúng ta chỉ được di chuyển bình hoa, chén nước, đỉnh đồng, đèn,… còn bát nhang, bài vị đã định vị thì không được xê dịch. Khi lau bát nhang, bài vị, phải lấy tay giữ không cho xoay rồi lấy khăn sạch ẩm, phun rượu pha gừng giã nhỏ, nước hoa, ngũ vị hương..v..v.. lau cho sạch. Vừa lau vừa đọc thần chú làm sạch pháp giới: ÁN LAM XOA HA (7 lần).
- Chọn 5 chân nhang đẹp (thường chọn chân nhang còn cuốn tàn) cắm lại trên bát hương. Số tàn tro nếu nhiều có thể bỏ bớt đi, không nên để bát hương quá đầy tàn hương. Chân hương đã tỉa đem hóa, thả tro xuống sông suối.
- Sau khi lau chùi dọn dẹp sạch sẽ, thắp hương kính cáo gia tiên công việc hoàn thành. Nếu có lễ nhỏ: Hoa quả, rượu trầu cau càng tốt. Không có cũng không sao. Tổ tiên không đòi hỏi, luôn chứng giám tấm lòng thành tâm của ta.
- Sau khi lau dọn xong, chúng ta đọc Chú Đại Bi sau 3 lần (có thời gian thì có thể đọc kinh Dược Sư cầu an).
4. Lưu ý quan trọng khi thực hiện tỉa chân hương ngày 23 tháng chạp
- Thường trong nhà có 2 bàn thờ: Bàn thờ gia tiên và bàn thờ ông Công đều phải tỉa chân nhang.
- Người được lựa chọn cho công việc dọn dẹp bàn thờ, tỉa chân hương phải là người chỉn chu, có tâm trong công việc thờ cúng ở trong nhà. Người được lựa chọn làm công việc dọn dẹp cũng phải tắm rửa sạch sẽ, thực hiện công việc với sự thành tâm.
- Chổi quét hoặc khăn lau bàn thờ thường được dùng riêng và hạn chế sự chung đụng. Nước lau bàn thờ trước tiên là nước sạch. Sau đó, dùng rượu trắng với gừng (hoặc nước vang – nước ngũ vị hương) để lau sạch bàn thờ.
- Bàn thờ Gia tiên chỉ thờ tổ tiên nhà mình. Việc để bát hương thần linh lên bàn thờ Gia tiên là không đúng. Nên lập bàn thờ riêng cho Thần linh và Phật bà quan âm.
- Nếu có nhiều bát hương trên bàn thờ, hãy quy về một bát hương hội đồng thờ chung tất cả.
- Bát hương bà cô, ông mãnh nên thấp và nhỏ hơn bát hương gia tiên.
- Một số nhà không lập bàn thờ ông Công riêng, thờ chung trên bàn thờ gia tiên. Tuy nhiên, có bàn thờ ông Công riêng biệt là tốt nhất.
- Một số nhà có nhiều bát hương, như cụ tổ, ông, bà, cha, mẹ… Nên quy về một bát hương hội đồng thờ chung tất cả là tốt nhất.
- Hiện nay, nhiều gia đình thờ cả bên đằng ngoại trên bàn thờ gia tiên. Việc này là hợp cách theo quan niệm mới: Nội Ngoại cân bằng như nhau. Vì nhà ngoại không có con trai, con rể thờ cha mẹ vợ để thể hiện tấm lòng báo hiếu.
Vậy là bạn đã biết cách tỉa chân nhang ngày 23 tháng Chạp rồi đấy! Đừng quên thực hiện đúng các bước và lưu ý trên để đón Tết sạch sẽ và trang nghiêm nhé.
Xem thêm:
