Hôm nay, chúng ta sẽ cùng khám phá về một truyền thống lâu đời của người Việt – Cúng Rằm tháng 10 Âm lịch. Theo phong tục truyền thống, nhân dân ta thường cúng vào ngày Rằm hàng tháng. Tuy nay đã có nhiều thay đổi về lối sống và quan niệm, nhưng việc cúng Rằm vẫn được giữ gìn và thực hiện một cách tâm linh và trân trọng.
Ngày Rằm – Ngày Vọng
Theo quan niệm lâu đời của người Việt Nam, ngày Rằm còn được gọi là ngày vọng. Từ “vọng” có nghĩa là nhìn xa trông rộng. Đúng như tên gọi, ngày Rằm là ngày mặt trăng và mặt trời đối xứng nhau ở hai cực xa nhất trong tháng. Theo thần thoại dân gian, ngày này, ánh sáng của mặt trăng chiếu sáng trọn vẹn, soi thấu vào mọi tâm hồn con người. Đó cũng là lúc mặt trời và mặt trăng nhìn rõ nhau, thấu suốt nhau. Con người trở nên sáng suốt trong sạch, đẩy lùi được mọi đen tối vẩn đục trong lòng.
Ngày Sóc – Khởi Đầu Mỗi Tháng
.jpg "Bài Cúng Rằm Tháng 10: Khám Phá Phong Tục Lâu Đời Của Người Việt 2")
Còn ngày mùng 1 đầu tháng âm lịch được gọi là ngày sóc. Từ “sóc” có nghĩa là khởi đầu, bắt đầu. Ngày mùng 1 là ngày bắt đầu của một tháng, vì vậy người Việt ta coi ngày này là ngày tưởng nhớ tổ tiên, cúng ông bà, ông vải. Ngày Sóc còn có ý nghĩa “Cát tường” xem ngày tốt xấu thấy là ngày tốt nhất trong tháng. Vì vậy, việc cúng vào mùng 1 và ngày Rằm, hoặc cúng vào chiều ngày 30 và chiều ngày 14 hàng tháng đều được coi là tốt và quan trọng.
Lễ Cúng – Bài Cúng Rằm Và Mùng 1 Hàng Tháng
Lễ vật cúng ngày Rằm và ngày mồng 1 hàng tháng đơn giản gồm: Hương hoa, Trầu rượu, Nước, Hoa quả. Trước khi cúng gia tiên, thường cúng ông Công trước. Điều đáng chú ý là việc cúng Rằm và Mùng 1 không chỉ là việc của gia đình mà còn là việc của cả xã hội, tạo nên một không khí tâm linh đoàn kết và gắn kết cộng đồng.
Văn Khấn Ngày Rằm – Cúng Thổ Công Và Các Vị Thần
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
- Con lạy chín phương Trời, mười Phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Đông Thần Quân.
- Con kính lạy ngài Bản gia thổ địa Long Mạch.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn thần.
- Con kính lạy ngài tiền hậu địa chủ tài thần.
- Con kính lạy các Tôn thần cai quản trong khu vực này.
Tín chủ (chúng) con là:…… Ngụ tại:……
Hôm nay là ngày … tháng … năm … tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kim ngân trà quả đốt nén hương thơm dâng lên trước án. Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Kim Niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, ngài Bản gia Thổ Địa. Long Mạch Tôn thần, các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Phúc đức chính thần, các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này. Cúi xin các Ngài nghe thấu lời mời thương xót thương tín chủ giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc công việc hanh thông. Người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần kèm 3 lạy)
Bài Cúng Ngày Rằm – Cúng Gia Tiên
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần kèm 3 lạy)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn Thần.
- Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển Tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ)
Tín chủ (chúng) con là:…… Ngụ tại:……
Hôm nay là ngày ….. gặp tiết ….. (ngày rằm, mồng một), tín chủ con nhờ ơn đức trời đất, chư vị Tôn thần, cù lao Tiên Tổ, thành tâm sắm lễ, hương, hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Chúng con kính mời: Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…, cúi xin thương xót con cháu linh thiêng hiện về, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ tại nhà này, đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ cho gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, làm ăn phát tài, gia đình hòa thuận.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần kèm 3 lạy)
Với những tín ngưỡng và truyền thống đặc biệt này, việc cúng Rằm và Mùng 1 hàng tháng không chỉ là việc tưởng nhớ tổ tiên mà còn là cách để mọi người thể hiện lòng thành kính và sự biết ơn đối với quá khứ. Hãy cùng tiếp tục gìn giữ và truyền thống này qua các thế hệ tới.
