Khấn cúng đất đai: Cầu may mắn và phúc lộc cho gia đình

Vào dịp đầu năm mới hoặc cuối năm cũ, chúng ta thường dành thời gian để tạ ơn những vị thần linh bản gia trên mảnh đất mình sinh sống (cúng tạ đất). Lễ cúng đất đai là nghi lễ quan trọng cho bất kỳ gia đình nào sở hữu một mảnh đất, một ngôi nhà của riêng mình.

Với mong muốn nhận được sự phù hộ và may mắn hơn trong cuộc sống cũng như sự nghiệp phía trước, chúng ta hãy khám phá những điều gì ẩn chứa trong mâm cúng đất đai và cách cúng như thế nào.

Cúng tạ đất vào ngày nào

Lễ cúng đất đai thường được tổ chức vào ngày đầu năm và cuối năm. Người Việt Nam còn gọi đây là lễ tạ đất.

Mâm cúng đất đai cuối năm ngày 30 tết

Mâm cúng đất đai cuối năm ngày 30 tết là nghi thức đánh dấu sự kết thúc một năm và chuẩn bị bước sang năm mới. Nghi thức này mang nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam và cúng đất đai cũng thể hiện ý nghĩa:

• Báo cáo với vị thần cai quản đất đai những công việc đã làm được trong năm qua của gia chủ.
• Gửi lời cảm ơn tới thổ công đã cai quản đất đai cho gia đình trong suốt năm qua.

Mâm cúng đất đai đầu năm, tháng 2 âm lịch

Cúng đất đầu năm là nghi thức để:

• Nói lên mong muốn của gia chủ.
• Thể hiện lòng thành kính đối với vị thần cai quản đất đai.
• Cầu xin thổ công đất đai phù hộ cho cả gia đình có một năm mới làm ăn phát tài, phát lộc.

Lễ cúng thổ công cuối và đầu năm đều rất quan trọng, luôn cần sự tươm tất, chỉnh chu của mỗi gia đình. Đây không chỉ mang ý nghĩa tạ ơn thần đất đai, mà còn là nghi thức cầu an lành cho gia đạo, xua rủi những điều xấu xa, ma quỷ.

Cách sắm lễ vật khấn tạ đất

Dưới đây là nghi thức đối với gia đình có một bàn thờ gồm 3 lư hương thờ: Quan Đương Xứ Thổ Địa Chính Thần, Hội đồng gia tiên và Bà Cô Tổ dòng họ.

Phần cổ

• Hương thơm.
• Hoa tươi (hoa hồng đỏ) 10 bông chia ra hai lọ hai bên.
• Trầu 3 lá, Cau 3 quả cành dài đẹp.
• Trái cây 2 đĩa bày ở hai bên.
• Xôi trắng 2 đĩa to cũng bày hai bên.
• Gà luộc nguyên con bày vào 1 đĩa (Gà giò hoặc là trống thiến) hoặc là một cái chân giò lợn (chân trước) luộc, chân trái hay phải đều được.
• Rượu trắng 0,5 lít + Chén đựng rượu 3 cái.
• 10 lon bia + 6 lon nước ngọt bày ở hai bên ban thờ.
• 1 bao thuốc lá + 1 gói chè (1 lạng/gói)
• Một số bánh kẹo bày vào một đĩa to.

Ở một số gia đình có đèn thờ thì không cần phải dùng nến cốc, nếu không có đèn thờ thì phải dùng đôi nến khi thắp hương làm lễ.

Phần mã

• 6 con ngựa, trong đó: 5 con ngựa 5 màu (đỏ, xanh, trắng, vàng, chàm tím) cùng với 5 bộ mũ, áo, hia (loại nhỏ) kèm theo ngựa là cờ lệnh, kiếm, roi. Mỗi ngựa trên lưng đặt 10 lễ tiền vàng.
• 1 con ngựa đỏ to hơn 5 con ngựa trên, cũng kèm theo mũ, áo, hia nhưng to hơn và cờ, roi, kiếm.
• 1 cây vàng hoa đỏ (1000 vàng).
• 1 đĩa đựng 50 lễ vàng tiền (dâng gia tiên).

Ý nghĩa của việc khấn tạ đất

Thổ Công là một dạng của Mẹ Đất, là vị thần trông coi nhà cửa, định đoạt họa phúc cho một gia đình. Có câu nói “Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá”. Một số giả thuyết cho rằng, Thổ Công là một trong ba vị Táo Quân xuất hiện trong truyện sự tích Táo quân (hay Sự tích ba ông đầu râu).

Người chồng thứ hai là Thổ Công (trông coi việc bếp núc, còn gọi là vua Bếp)

Người chồng thứ nhất là Thổ Địa (trông coi việc nhà cửa)

Người vợ là Thổ Kỳ (trông coi việc mua bán, chợ búa cho phụ nữ trong nhà và sản sinh vật ngoài vườn).

Tuy nhiên, một số quan điểm cho rằng Thổ Công là vị thần cai quản vùng đất, còn Táo Quân chỉ coi việc bếp núc trong nhà. Vì thế từ xưa đến nay người ta luôn xin phép chư vị thổ công trong vùng khi động thổ, khởi công, xây nhà, làm lễ hoặc cúng bái. Thổ công có nhiệm vụ trông giữ vùng đất nào đó.

Thông thường, khi thực hiện công việc liên quan đến đất đai, chúng ta thường tổ chức lễ cúng để mong công việc thuận lợi, suôn sẻ.

Những lưu ý khi cúng tạ đất

• Đọc Kinh Địa Tạng: vì độ dài của kinh khá dài, bạn có thể chia ra 3 lúc, đọc xong hết Quyển Thượng thì đọc tiếp Quyển Trung rồi sau đó Quyển Hạ, mỗi lần nghỉ khoảng 5 – 10 phút.
• Lưu ý, đọc ra tiếng không quá to không quá nhỏ, vừa phải.
• Sau khi cúng, hãy bọc gọn lại các bản kinh đã sử dụng, để ở nơi trang trọng, sạch sẽ, không vứt bừa bãi.

Cúng tạ đất bằng kinh Địa Tạng mặc dù tốn nhiều thời gian hơn so với phương pháp thông thường, nhưng đem lại lợi ích lớn cho gia đình. Đó là sự hỗ trợ của thần Thổ Địa và các vị thần bảo hộ, giúp cho nơi bạn sống được bình an, may mắn. Đồng thời, cúng tạ đất cũng có tác dụng trấn áp các vong linh xấu, các ác thần và oan gia trái chủ. Đặc biệt, phương pháp này sử dụng lễ vật là đồ chay, hạn chế sát sinh, phù hợp với triết lý nhà Phật.

Mời bạn đọc thêm bài viết Khám Phá Lịch Sử để biết thêm thông tin chi tiết về nghi lễ cúng đất đai và những phong tục truyền thống của dân tộc.