Khám Phá Lịch Sử: Lạy Người Chết Mấy Lạy

Cách láy trong đám tang đúng phong tục truyền thống của người Việt

Vái lạy luôn là một hình thức không thể thiếu trong các đám tang và viếng người đã khuất. Nó mang ý nghĩa thể hiện sự đưa tiễn trang trọng của những người còn sống. Tuy nhiên, nhiều người vẫn đang băn khoăn và không biết cách thức vái lạy trong đám tang như thế nào, vái lạy mấy lần? Bài viết này của Khám Phá Lịch Sử sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách thức vái lạy trong đám tang theo đúng phong tục truyền thống của người Việt ta.

Lạy và vái: Hai hành động đặc trưng

1. Lạy: Hành động này bắt đầu bằng việc chắp hai tay đưa cao quá trán và hạ từ từ xuống phía trước mặt, đến ngang ngực. Trong một số trường hợp đặc biệt, người lạy có thể quỳ xuống, chống hai lòng bàn tay xuống đất và cuối cùng là chạm trán đất. Nếu người lạy đang đứng, có thể kẹp một nén nhang giữa hai lòng bàn tay và úp vào nhau. Khi thực hiện hành động lạy, người lạy phải nhìn thẳng về phía trước và đồng thời cúi đầu theo.

2. Vái: Hành động này cũng bắt đầu bằng việc chắp hai tay như lạy, nhưng đưa xuống nhanh hơn và chỉ đến trước ngực. Khi vái, đầu cũi xuống.

Thông thường, có ba kiểu lạy: lạy 2 lạy, lạy 3 lạy và lạy 4 lạy. Còn vái chỉ thực hiện sau khi lạy và chỉ 2 vái mà thôi (dù có lạy 2, 3 hay 4 lạy).

Vái lạy không chỉ dành cho đám tang

Theo người Việt Nam, vái lạy không chỉ dành cho khi đi dự đám tang, lễ cúng, hay khi tham gia các nghi lễ Phật giáo ở chùa… Mà nó cũng được áp dụng trong cuộc sống hàng ngày. Ngày trước, chúng ta thường nghe từ ngữ “Lạy mẹ con đi lấy chồng” hoặc trong bài thơ của Nguyễn Du cũng có việc lạy người sống. Vào thời xưa, ở miền Bắc trong thời kỳ phong kiến, khi con dâu mới về nhà chồng, họ phải lạy (còn gọi là “lễ”) cha mẹ chồng. Hoặc trong các lễ mừng thọ, cũng có việc lạy người sống.

Lạy và vái theo số lượng và mục đích

4. Về cách lạy: Người ta chỉ lạy 2 lạy cho người sống, 3 lạy cho lạy Phật, lạy thần thánh (như khi cúng đất đai), và 4 lạy cho lạy vong (hồn người đã khuất).

5. Khi một gia đình có người qua đời, người ta chỉ đi viếng (còn gọi là đi đám tang) sau khi đã nhập liệm (đã đặt người quá cố vào trong quan tài). Lúc đó mới thực hiện các hành động vái lạy.

6. Quan niệm về lạy khi dự đám tang cũng có nguyên tắc riêng: Khi người quá cố vẫn còn trong quan tài (dù đã nhập liệm), họ vẫn được coi là người sống nên chỉ lạy 2 lạy (và vái 2 vái). Một số gia đình đặt bàn thờ Phật trước hương án có bức ảnh người quá cố, người đi đám tang lạy bàn thờ Phật 3 lạy (và vái 2 vái). Sau đó, họ lạy trước bàn hương án có ảnh người quá cố 2 lạy (như lạy người sống). Khi thắp hương cho người quá cố (sau khi đã an táng), người đi viếng lại lạy 4 lạy (và vái 3 vái).

7. Việc đại diện gia đình lạy đáp lễ (lạy trả) người đi đám tang chỉ thực hiện khi người quá cố vẫn đang nằm trong nơi tổ chức lễ tang (nhà gia đình, nhà tang lễ…), không thực hiện sau khi đã an táng. Lễ đáp lễ mang ý nghĩa thay mặt người quá cố đáp trả lễ của người đến viếng. Do đó, khi người đi viếng lạy một số lạy cụ thể, họ phải trả lễ bằng cùng số lạy đó (không nhiều hơn, không ít hơn). Điều này không có nghĩa là “trả hết lễ”, mà chỉ đơn giản là “đáp lễ một cách đầy đủ”.

Với những quy định rõ ràng như vậy, việc vái lạy trong đám tang sẽ trở nên trang nghiêm và ý nghĩa hơn bao giờ hết. Hãy tuân thủ đúng phong tục và tôn trọng truyền thống của dân tộc Việt Nam trong những lúc trọng đại này.

Đọc thêm: Khám Phá Lịch Sử